POWSTANIE WARSZAWSKIE - CZY WIESZ ŻE ....

•  „Warszawa lada dzień przedstawi Niemcom swój rachunek do pokrycia. Długi, bardzo długi rachunek krwi, męczarni, poniewierki, upokorzeń”. 

(artykuł  „Dzień zapłaty” na łamach konspiracyjnego „Biuletynu Informacyjnego” 31 lipca  1944 r.)

• Na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej, gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” powstanie warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00, tzw. godzinie „W" jak wolność. Rozkaz nie dotarł jednak na czas do części dowódców i oddziałów, a w wielu rejonach miasta doszło do potyczek przed godziną "W", co zaalarmowało Niemców, a powstańcy stracili swój największy atut - zaskoczenie. Tego pamiętnego dnia w Warszawie panowała piękna i słoneczna pogoda.

                                                              Generał Tadeusz "Bór" Komorowski, dowódca AK

• Powstanie swoim zasięgiem objęło przede wszystkim lewobrzeżną Warszawę, niewielki obszar prawobrzeżnej, a także Puszczę Kampinowską, Legionowo i okolice Marek.
 
• W Powstaniu Warszawskim walczyło około 45-50 tysięcy Polaków. Przeciwko nim stanęło, w kulminacyjnym momencie, 50 tysięcy Niemców. Polacy nie mieli jednak większych szans – byli słabo uzbrojeni.( 10 % )Niemcy mieli do dyspozycji każdy rodzaj broni, łącznie z bronią pancerną i artylerią.

• Całością sił powstańczych dowodził Antoni Chruściel ps. „Monter”. Jego sztab znajdował się w gmachu PKO w Śródmieściu.

Generał Antoni Chruściel ps. "Monter" - dowódca Powstania Warszawskiego

•  Szare Szeregi, czyli Harcerze brali czynny udział w Powstaniu Warszawskim. Nie tylko walczyli z bronią w ręku, ale także pracowali jako sanitariusze czy organizowali Harcerską Pocztę. Zaczęła ona działać 6 sierpnia.

• Kanały odegrały ważną rolę w czasie powstania. Były ciemne, brudne i śmierdzące, ale mimo wszystko niejednemu ocaliły życie 

• Od 4 sierpnia alianci organizowali zrzuty zaopatrzenia nad Warszawą. Niestety tylko około 25 procent, z 230 ton pomocy, trafiło do Powstańców; reszta dostała się w ręce Niemców. Alianci przeprowadzili nad Warszawą łącznie 300 lotów. Niemcy zestrzelili około 40 samolotów. Starając się pomóc Powstańcom, życie straciło ponad 200 pilotów różnych narodowości.

• Między 5 a 7 sierpnia 1944 r. na ulicach, w podwórzach, domach, fabrykach i szpitalach Woli doszło do bezprzykładnej w dziejach II wojny światowej, zorganizowanej masakry ludności cywilnej. Akcja wyniszczania miasta była odpowiedzią na wybuch Powstania Warszawskiego.

• 8 sierpnia w walczącej Warszawie uruchomiona zostaje radiostacja „Błyskawica”. Codzienny program w sierpniu składa się z dziennika, reportaży z walk, komentarzy, głosów prasy powstańczej, programu artystycznego. „Błyskawica” nadawała do 4 października. Przed zniszczeniem radiostacji na antenie została puszczona „Warszawianka”.

• Oficjalnie najmłodszym powstańcem był 11-letni Witold Modelski ”Warszawiak”

• Początek cywilnej litanii powstańczej, która stworzył wspólnie z kolegą poeta Miron Białoszewski głosił:

  Od bomb i samolotów — wybaw nas, Panie,
  Od czołgów i goliatów — wybaw nas, Panie,
  Od pocisków i granatów — wybaw nas, Panie,
  Od miotaczy min — wybaw nas, Panie,
  Od pożarów i spalenia żywcem — wybaw nas, Panie,
  Od rozstrzelania — wybaw nas, Panie,

• Po sześćdziesięciu trzech dniach walk okazało się, że w postaniu zginęło aż pięćdziesiąt tysięcy esesmanów oraz sto tysięcy cywilów. Pół miliona ludzi wywieziono do obozów lub niewolniczej pracy na zachód, a stolica Polski była niemal doszczętnie zniszczona.

• "Stalin początkowo zakładał, że Polska stanie się 16. republiką Związku Sowieckiego. Dopiero później związał się z zachodnimi aliantami, których pomocy potrzebował"    

                 prof. Norman Davies, historyk, autor książki "Powstanie '44".