24.09.1821- 23.05.1883
Polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz,
malarz i filozof.
www.norwidiana.blogspot.com
rys. Norwida Maria Kalergris
1861 r
Montmorency
Krypta Wieszczów Narodowych – krypta w podziemiach archikatedry krakowskiej na Wawelu
Dworek, w którym Norwid przyszedł na świat, to obecnie muzeum jego imienia, ale jednocześnie własność prywatna należąca do Karoliny Wajdy (córki Andrzeja Wajdy i Beaty Tyszkiewicz).
- Cyprian Ksawery Gerard Walenty Norwid herbu Topór urodził się 24 września 1821 r. w wiosce Laskowo-Głuchy pod Radzyminem. Jako czterolatek osierocony przez matkę trafił do babki Anny Hilarii Sobieskiej, a nieco później wraz z ojcem i rodzeństwem przeniósł się do Warszawy.
- Przerwał naukę w gimnazjum, nie ukończywszy piątej klasy i wstąpił do prywatnej szkoły malarskiej. Studia malarskie kontynuował w Krakowie, a następnie za granicą w różnych miejscach, od kiedy w wieku 21 lat wyjechał z kraju, by już nigdy do niego nie powrócić.
Autoportret | ok. 1849, Muzeum Narodowe w Warszawie
- We Włoszech uczył się rzeźby. W Rzymie poznał legendarną piękność, słynną światową damę tamtych czasów – Marię Kalergis. Ta nieodwzajemniona miłość sprawiła, że Norwid podróżował za swoją ukochaną po całej Europie, znalazła też pewne odbicie w jego wierszach. Związek Kalergis z Norwidem trwał bardzo krótko, jednak odcisnął wielkie piętno na życiu i twórczości poety. Artysta nigdy się nie ożenił, a w swoich dziełach zawierał krytyczne sądy o kobietach
www.enyklopediapwn.pl
Biblioteka Narodowa, Polona.pl
- W Berlinie trafił na kilka tygodni do więzienia za kontakty z osobami z polskiego ruchu niepodległościowego, tam właśnie zaczęły się jego problemy ze słuchem. Podczas kolejnej podróży do Włoch poznał Adama Mickiewicza i Zygmunta Krasińskiego, w Paryżu - Juliusza Słowackiego i Fryderyka Chopina, obaj byli już bardzo chorzy.
- Podczas pobytu w Paryżu poeta publikował w "Gońcu polskim", żył w biedzie, postępowała u niego utrata słuchu, zaczął też mieć kłopoty ze wzrokiem. Szybko znalazł się na marginesie życia emigracji. Jego dzieła nie znalazły uznania współczesnych poecie.
- Zaznawszy biedy i serii niepowodzeń postanowił wyemigrować do USA. W lutym 1853 r. przypłynął do Nowego Jorku. Podczas przygotowań do wielkiej światowej wystawy przemysłu zatrudniono go do wykonywania drzeworytów, które miały znaleźć się w albumie ilustrującym tę wystawę. Po jej zakończeniu imał się różnych zajęć - malowanie wnętrza statków, rębacz drewna. Zdecydował się na powrót do Europy w 1854 roku
- Zamieszkał początkowo w Londynie, utrzymując się z dorywczych prac rzemieślniczych, po czym udało mu się powrócić do Paryża.
1861 r
www.encyklopediateatru.pl
- Pierwszy wiersz Norwida nosi tytuł Mój ostatni sonet opublikowany w 1840 r. na łamach Piśmiennictwa Krajowego
Bądź zdrowa! - tak ponury Byron żegnał żonę,
Tak i niejeden luby lubą swą niestałą,
Lecz mych pożegnań chwila będzie oniemiałą,
Chociaż zawsze wymowne oczy wspłomienione
- Poezje II : vade-mecum. Rękopis zbioru poezji (które powstały w latach1865-1866) przygotowany przez autora do druku, składający się ze stu utworów,a także przedmowy, wstępu i epilogu. Jednym z najbardziej dziś znanych i cenionych utworówz tego tomu poezji jest „Fortepian Szopena”, dziś znany również jako „Fortepian Chopina".
www.bptorun.edu.pl
Byłem u Ciebie w te dni przedostatnie
Nie docieczonego wątku - -
- Pełne, jak Mit,
Blade, jak świt...
- Gdy życia koniec szepce do początku:
"N i e s t a r g a m C i ę j a - n i e ! -""""""""""""" J a, u - w y d a t n i ę !..."
II
Byłem u Ciebie w dni te, przedostatnie,
Gdy podobniałeś - co chwila, co chwila --
Do upuszczonej przez Orfeja liry,
W której się rzutu-moc z pieśnią przesila,
I rozmawiają z sobą struny cztery,
Trącając się,
Po dwie - po dwie --
I szemrząc z cicha:
"Z a c z ą ł ż e o n
U d e r z a ć w t o n ?...
C z y t a k i M i s t r z !... ż e g r a... c h o ć - o d p y c h a ?..."
Fortepian Chopina (fragment)
Utwór powstał na przełomie lat 1863–1864 i stanowi nawiązanie do spotkania Chopina z Norwidem, tuż przed śmiercią muzyka
- Ostatnie lata życia Norwid spędził w Domu Świętego Kazimierza w Ivry pod Paryżem. Mimo narastającej melancholii i głuchoty tworzył do końca życia. Zmarł we śnie 23 maja 1883 r. Zaraz po jego śmierci w czasie porządkowania pokoju spalone zostały papiery zgromadzone w kufrze pisarza. Pochowany na cmentarzu w Ivry, po pięciu latach jego zwłoki zostały przeniesione do polskiego grobu zbiorowego na cmentarzu w Montmorency; następnie - po wygaśnięciu piętnastoletniej koncesji - do zbiorowego grobu domowników Hotelu Lambert. Dopiero w 2001 r. odbył się symboliczny pochówek Norwida na Wawelu w Krypcie Wieszczów.(ziemia z grobu Cypriana Kamila Norwida )
- Cyprian Kamil Norwid sławę zyskał 20 lat po śmierci, gdy jego twórczością zainteresował się Zenon Przesmycki "Miriam". Pełne wydanie dzieł Norwida w 11 tomach ukazało się jednak dopiero w pierwszej połowie lat 70. za sprawą Juliusza Wiktora Gomulickiego.
- Od końca lat 60. XX w. twórczość Norwida popularyzował Czesław Niemen, wykonując teksty utworów poety do własnej muzyki. Przykładem jednej z z najbardziej znanych utworów jest "Bema pamięci żałobny rapsod" - ukazał się on na płycie "Niemen Enigmatic" z 1970 r.
- W 1983 roku powstał polski film biograficzny pt. "Dom świętego Kazimierza". Jego fabuła ukazuje ostatni miesiąc z życia Cypriana Kamila Norwida w Domu Świętego Kazimierza w Paryżu
