środa, 16 marca 2022

GRABOWSKI JAN ANTONI - 140 ROCZNICA URODZIN


16. 03.1882 -19.07.1950


Polski pisarz, pedagog, znawca sztuki, autor monografii i przewodników po Warmii i Mazurach, znany przede wszystkim jako autor powieści dla dzieci, których bohaterami są zwierzęta.


  •  Urodził się 16 marca 1882 roku w Rawie Mazowieckiej. W 1902 roku ukończył studia na Politechnice Warszawskiej, po czym w latach 1902-1906 pracował w szkołach warszawskich jako wykładowca matematyki. Następnie na dwa lata wyjechał do Monachium na studia nad historią sztuki. Po powrocie do kraju był nauczycielem gimnazjalnym w Warszawie, a potem, już w niepodległej Polsce, zajmował różne stanowiska w resorcie Ministerstwa Oświaty. W 1936 roku przeszedł na emeryturę.

  • Krótki czas mieszkał w Toruniu i w Chełmnie, okres okupacji jednak spędził znowu w Warszawie. Zaraz po drugiej wojnie światowej osiedlił się w Olsztynie, gdzie - jako naczelnik Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego odegrał pionierską rolę w organizowaniu życia kulturalnego na Warmii i Mazurach. Szczególną troską Grabowskiego było tu ocalenie zabytków i dzieł sztuki zdewastowanych podczas wojennej zawieruchy. W 1949 roku powrócił do Warszawy.

  • Grabowski był człowiekiem dużej wiedzy i wszechstronnych zainteresowań. W dziedzinie matematyki nie tylko opracował dla młodzieży szkolnej całą serię podręczników, ale także odsłonił z pyłu niepamięci i wydał stare traktaty o arytmetyce Benedykta Herbesta z XVI i Jana Aleksandra Gorczyna z XVII wieku.
  •  Z dziedziny historii sztuki napisał kilka monografii omawiających zabytki Chełmna, Grudziądza i Torunia. Na trzy lata przed drugą wojną światową opublikował broszurę „Mazowsze Pruskie". Już w wyzwolonym Olsztynie przygotował do druku „Mazury i Warmię" (1948). Puścił w świat w starannych edycjach pamiętniki Paska, bajki Ezopa, Don Kichota, powieści Rzewuskiego i Chodźki. 
  •  Jego kariera pisarska rozpoczęła się w 1916 i trwała ponad dwadzieścia lat, a jego książki dla dzieci wciąż cieszą się ogromną popularnością – każde z jego opowiadań miało wiele wydań. Oddał się gatunkowi trudnemu, często niesłusznie lekceważonemu: literaturze dla dzieci. Stworzył kilka arcydzieł, tłumaczonych wielokrotnie na obce języki, a w Polsce wciąż wznawianych i ciągle popularnych wśród najmłodszych.

  • Tuż przed śmiercią, jeszcze mieszkając w Olsztynie, przygotował dwutomowe "Opowiadania", rodzaj zbiorowego wydania swej twórczości dla dzieci. Weszły do tego wydania następujące opowiadania: "Finek", "Europa. Prawdziwa historia o kotce", "Reksio i Pucek", "Puc, Bursztyn i goście", "Skrzydlate bractwo" i "Kochany zwierzyniec". Druk "Opowiadań" ukończono w 1950 roku. Autor nie zdążył dołączyć do tego wydania dwu książek, napisanych w Olsztynie - "Wilk, koza i koźlęta" oraz "Puch kot nad koty". Ostatnia znalazła się w witrynach księgarskich już po śmierci Grabowskiego. Wszystkie te książki miały wiele wydań.

  • Jan Grabowski był uroczym gawędziarzem. Potrafił ciekawie i mądrze opowiadać. Niezwykle dbał o swój wygląd zewnętrzny i estetykę swego mieszkania. Był typem epikurejczyka, jakby igraszką losu przeniesionego w nasze czasy. Mawiał, że pragnie elegancko przejść przez życie.




                                                                                1922


                                                   
\                                                                          1924


                                                                               
              
                                                                     
1925

 polska wersja bajki o Jasiu i magicznej fasoli, choć w tej wersji mamy bób. 
 Zły olbrzym to Hrolf, półdziki, z Niemcami skumany, terroryzujący ziemię.



    
  1930              1987


                                                                               
                                                 2021



       1954                      2010





                                          1929                           1949




                                                        1956


     
                                                 
                                               1935                             1950

            
                                                                                              

2020




     

                                      1955                             1986





  

                                                                  1946   
    
 
                     

                           1949                             1954

                                                                                                     


                                                1987




  
                                       1963                          1960                                                                                                                   


 

                                              1967



                                                   1990




                                               1960




1945


                                                                 
                         1958                                             1984                                                                                                                                             



                                                                   1985

                 


         
                     1949                                          1984

 
1966

                                                                        
                                                         2016
  

                                        
1932




1948




Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 233-1-4,5)[3].

wtorek, 15 marca 2022

WANDA CHOTOMSKA I JEJ KSIĄŻKI.



Wanda Chotomska (1929-2017) – pisarka, autorka ponad dwustu książek i tysięcy  wierszy dla dzieci, twórczyni piosenek, słuchowisk radiowych,  opowiadań dla dzieci i młodzieży, autorka ukazującego się w latach 1962 – 1973  kultowej dobranocki PRL-u "Jacek i Agatka".





Wymyśliła sławny Order Uśmiechu, a także Dzień Taty i Dzień Dziadka.

Jej imię noszą biblioteki, szkoły i przedszkola.

Opowiadanie „Drzewo z czerwonym żaglem” trafiło na międzynarodową Honorową Listę IBBY. 

Pisane wierszem „Dzieci pana Astronoma” od lat są lekturą szkolną.

Napisała też kilka świetnych powieści min. „Pięciopsiaczki” i „Klucze do jelenia”.

Piosenki do słów Wandy Chotomskiej śpiewały dzieci w telewizyjnym teatrze piosenki dziecięcej Wiolinek (muzykę do nich komponował m.in. „Starszy Pan” Jerzy Wasowski), a trochę później – w cieszącym się wielką sławą i uznaniem harcerskim zespole tańca i śpiewu Gawęda.

Jej miłość do muzyki zaowocowała też m.in. książkami „Muzyka pana Chopina” i „Muzyka pana Szymanowskiego”.

Przez kilka lat pisała razem z Mironem Białoszewskim – wiersze, scenki teatralno-kabaretowe – i pracowało się im tak dobrze, że tworzyli pod wspólnym pseudonimem: Wanda Miron. (Zofia Beszczyńska)

Była także tłumaczem.





Książki Wandy Chotomskiej dostępne w naszej filii:



U Karola, Karoliny, ich rodziców i babci pojawiają się nowi domownicy. Suczka Balbina powiła bowiem pięcioro szczeniąt – cztery pieski i jedną suczkę: Klaksona, Pędzla, Misia, Czepka i Myszkę!

"Pierwszy urodził się ten czarny i kudłaty,
drugi – cały piegowaty,
trzeci – brązowy jak czekoladka,
czwarty – podobny do niedźwiadka,
a ta piąta to jest suczka, na szarym końcu urodzona
i taka szara, jak myszka, od głowy do ogona."

Ze względu na ich liczebność Babcia nazwała je „pięciopsiaczkami”. Od razu postanowiła znaleźć im właścicieli i rozdzielić całą gromadkę pomiędzy nowych opiekunów.




Zapewne każdy zastanawiał się jak powstało państwo polskie albo dlaczego Warszawa nosi swoją nazwę? A czy wiecie od kiedy woda w Morzu Bałtyckim jest słona i jak to w końcu było z pokonaniem groźnego Bazyliszka? Na te i wiele innych pytań na pewno znajdziecie odpowiedź czytając Legendy polskie Wandy Chotomskiej. Napisane są prostą, a jednocześnie niezwykle piękną i barwną polszczyzną. Będzie to podróż w świat pradawnych legend w bardzo współczesnej oprawie.





Podróże na piórze" to znakomity zbiór wierszy Wandy Chotomskiej. To zabawa słowem, przysłowiami i idiomami na najwyższym poziomie.




W tym zbiorze opowiadań znajdziecie dużo śmiesznych wierszyków i sympatycznych postaci, z którymi spotykacie się na co dzień! Czy to możliwe, że jeszcze nie wszystko o nich wiecie?
W tej książeczce szklanki pękają... ze śmiechu! A spodek troszkę się smuci, że zawsze jest pod spodem. Sitko, bliski krewny łyżki cedzakowej, cedzi słowa i dlatego nie każdy ma cierpliwość go wysłuchać. A tarka, która bardzo nie lubi, jak ktoś się chwali, niejednej zarozumiałej marchewce utarła nosa.





Wanda Chotomska musiała być w wyśmienitym humorze pisząc tę powieść – tak jest zabawna i wesoła. Opowiada o szczęśliwym mieście, którego mieszkańcy jedzą tylko świeżuteńki, pachnący chleb, w dzienniku „Co słychać?” czytają o samych podnoszących na duchu wiadomościach, a w szkole dzieci uczą się jak z nut – bo wszystkie zeszyty mają w pięciolinię!
Ponieważ jednak Autorka wie, że życie to nie tylko lukrowane ciasteczka – w miasteczku pojawia się straszny król Ponuras, który szybko zaprowadza swoje smutne, totalitarne rządy. Dzięki Babci nie trwają one długo…
Książka kryje w sobie wątki detektywistyczne i jest bardzo rozśpiewana.
Pamiętnik trochę nietypowy, bo pisany na papierze w pięciolinię... W opisywanym miasteczku jest to jednak normalne - tam na papierze nutowym pisze się wszystko, nawet rachunki i komunikaty urzędowe a dzięki temu wszystko wygląda bardzo ładnie - jak piosenka.




Jest gdzieś na świecie taki kraj, co się nazywa – Patataj, a król, co rządzi krajem, jest królem Patatajem…
Tak Wanda Chotomska zaczyna swoją najnowszą książkę.
Jej bohaterowie to: konie, kuce i źrebaki, koniki polne i morskie, konie na biegunach, konie pocztowe, cyrkowe, z karuzeli i z bajki, Pegaz, karoca, podkowa, a nawet… smyczek i kontrabas.
Jak zwykle wiersze Autorki bawią, ale też wzruszają. Pokazują świat za oknem, ale także wspominają, jak było kiedyś.



Wierszowana książeczka dla najmniejszych dzieci, opowiada przygody pewnego kompozytora, który był chudy jak struna, muzyka była mu chlebem, a chleb popijał herbatą junan i często klepał biedę.