ŚWIATOWY DZIEŃ KOSMOSU.

Światowy Dzień Kosmosu obchodzimy 21 maja. Celem obchodów Dnia Kosmosu, ustanowionego z inicjatywy amerykańskich astronautów, jest upamiętnienie wydarzeń, związanych z badaniami przestrzeni kosmicznej i zainspirowanie naukowców do dalszej pracy. Dzień ma też zachęcać zwykłych ludzi do zgłębiania tajemnic wszechświata.

Z tej okazji proponujemy dzieciom zapoznanie się z książkami o kosmosie znajdującymi w naszej bibliotece.

Zagubieni w kosmosie nie jest zwyczajną książką - jej stron nie czyta się po kolei, lecz wraz z rozwojem wydarzeń skacze się do przodu i tyłu. Nawet jeśli się zgubisz, w końcu historia sama naprowadzi Cię na właściwy szlak.

Nawet w czasach, gdy ludzie sądzili, że Ziemia jest płaska, astronomowie i magowie badali gwiazdy. Dziś badania kosmosu są jednym z najważniejszych zadań, jakie stoją przed ludzkością. Pierwsi astronomowie, Dokładny obraz kosmosu - dawne i współczesne teleskopy, Sputnik i pierwsze sztuczne satelity Ziemi, Lot Apollo 11 na Księżyc Słynni astronauci, Sondy kosmiczne i dokonywane przez nie odkrycia, pobyt w kosmosie - stacje kosmiczne i baza na Księżycu, Kontakt z kosmosem. Fascynujące spojrzenie na wszystkie aspekty badań kosmicznych!

Otwórz książkę i poznaj zdumiewające fakty o kosmosie! Fascynujący świat Układu Słonecznego, gwiazd i podróży kosmicznych poznasz dzięki wspaniałym zdjęciom oraz przejrzystym i prostym objaśnieniom.

Czy nie ciekawi Cię wszechświat, którego sam jesteś częścią? Pomyśl o jego tajemnicach i zagadkach, które wydają się nie mieć końca. Czy kiedyś wszechświat przestanie istnieć? Czy jest możliwe, że któregoś dnia Słońce po prostu zgaśnie? Czy jest możliwe, by na którejś z planet było życie? Wulkany na Marsie, pierścienie Saturna, kratery na naszym Księżycu, detronizacja Plutona, szalejąca burza na Jowiszu, która zdaje się nie mieć końca. I ludzie, dzięki którym możliwe jest poznanie zagadek wszechświata. Zapraszamy! Wybierz się w międzyplanetarną podróż i przeżyj przygody naprawdę nie z tej ziemi!

Pasjonujący przewodnik po Wszechświecie zabierze czytelnika w podróż kosmiczną. Dzięki temu atlasowi poznasz drugą stronę Księżyca, powierzchnię i atmosferę planet, starość i śmierć gwiazdy, jak mierzymy odległość między gwiazdami, położenie mgławic, tajemnicze wydarzenia w centrum naszej galaktyki.

CZESŁAW JANCZARSKI - 50 ROCZNICA ŚMIERCI

Poeta, tłumacz, autor książek dla dzieci, młodzieży i dorosłych, klasyk polskiej literatury dla dzieci.

• Urodził się 2 września 1911 r. w Hruszwicy (na Wołyniu) w rodzinie ziemiańskiej.

• W 1932 roku rozpoczął naukę na wydziale matematyczno-przyrodniczym Uniwersytetu Lwowskiego, a dwa lata później – na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie studiował filologię polską.
• Debiutował w 1933 r. zbiorem „Akwarelą”, a jako autor utworów adresowanych do dzieci – w 1936 r. na łamach pisma „Słonko”. Przed wojną ukazały się jeszcze dwa tomiki poetyckie – „Imię na korze” (1934 r.) i „Błękitna chustka” (1936 r.). Z jego inicjatywy w 1935 r. założona została w Równem grupa poetycka „Wołyń”, której działaniom patronował Józef  Czechowicz.(pseudonim literacki Jan Antkiewicz)

• Pierwszy wiersz dla dzieci opublikował w pisemku „Słonko” w 1936 roku. Od tego czasu stale współpracował z pismami dziecięcymi „Poranek”, „Płomyczek” i „Mały Płomyczek”, dla których tłumaczył również teksty z języka rosyjskiego. Pracował w wydawnictwach „Czytelnik” i „Nasza Księgarnia”, był redaktorem audycji poetyckich w Polskim Radiu.

•  Był redaktorem naczelnym pisma dla najmłodszych „Miś”. Było to pierwsze po wojnie czasopismo dla dzieci – pierwszy numer ukazał się 15 lutego 1957 roku. W czerwcu 2010 roku ukazał się po raz ostatni.

 

• Stworzył  literacką postać  Misia Uszatka, który był bohaterem kilku zbiorów opowiadań, oraz przeszło stu dobranocek i krótkich filmów. Jednak głównym obszarem jego twórczości było pisanie dla dzieci. Tematyka jego książek oscyluje wokół spraw najbliższych dziecku, wokół codziennego życia,  sytuacji  w domu czy w przedszkolu. Z jego książek dowiemy się wielu pożytecznych rzeczy, które pomagają tłumaczyć otaczający świat. Czesław Janczarski jest autorem blisko 75 książek dla dzieci i młodzieży, oraz wielu przekładów i wierszy, publikowanych w pismach dla młodych czytelników.

                   

                                                       1960                                     1963

                          

 

                                                                       1964

                                                 1967                                  1970                                 

                                                  

  

reprintowe wydanie z 2018 roku

zawiera 2 ostatnie tomy Bajki ... i Zaczarowane

Czesław Janczarski historie o misiu Uszatku zebrał w 5 edycjach książkowych.

 

• Za pracę literacką na rzecz dzieci uhonorowany został w 1957 r. Złotym Krzyżem Zasługi. W 1960 r. otrzymał również nagrodę Prezesa Rady Ministrów.

• W latach 50. powrócił także do twórczości dla dorosłych. Kolejno ukazały się następujące tomy wierszy: „Wykrój liścia” (1957 r.), „Dzbanek i źródło” (1960 r.), „Wiersze z natury” (1966 r.) i „Portret z gałązek i ziół” (1970 r.).

Janczarski był człowiekiem niezwykle otwartym, kreatywnym i ambitnym. Pracował dużo. Niektórzy mówili, że nawet dużo za dużo. Ale nie tracił humoru. ).

Był postacią niezwykłą, zwracała uwagę jego wyjątkowa elegancja, a jednocześnie był obdarzony olbrzymim humorem. Pod jego rządami redakcja „Misia” była zdecydowanie najweselszym miejscem w wydawnictwie Nasza Księgarnia. W jego piśmie debiutowało wiele, sławnych później, nazwisk literatury dla dzieci i młodzieży.

Karol Estreicher jr, Dziennik wypadków, t. I (1939-1945), Kraków 2001, s. 408; D. Matelski, Karol Estreicher jr 1906-1984 – biografia wielkiego Polaka, t. II (1939-1945), Kraków 2017, (s. 513)

• Ojciec scenarzysty Jacka Janczarskiego dziadek muzyka Borysa Janczarskiego oraz Aleksandry i Marianny Janczarskiejj.

• Czesław Janczarski zmarł 19 maja 1971 r. w Warszawie. Podczas spotkania z dziećmi w jednej ze szkół podstawowych w Siedlcach, zasłabł. Doznał ataku serca. Przewieziono go do stolicy, ale pisarza nie udało się uratować. Miał 60 lat.

                                       

       On śpi już - w skrzydłach –

    pogrążony w jaskry.

                 Misiów i Dzieci świetlisty Przyjaciel 

            nazywał się Czesław Janczarski.

         (S. Grochowiak)  

  

Tomiki poezji dla dorosłych

 

Nie mijam

Skrzywdzonego kota nie mijam
i psa z kulawą nogą,
ani motyla leżącego na szynach.
Nie mijam ptaka z połamanym skrzydłem,
zerwany kwiat odnoszę do domu ,
nad zabłąkaną mrówką się schylam.


I gdy słyszę w gwiazdach
szum odrzutowca ,
myślę : dlaczego w epoce atomu
ludzie tak często mają podstępny krok kocich łap,
psim zębem patrzą na siebie wrogo ?


Widzę za oknem dzieci :
zaczynają już one rozumieć ten wiek.
Czy nie mijają ,
czy odnoszą do domu,
czy schylają się?
- myślę, dziwną zdjęty trwogą.

ŹRÓDŁO:

www.mp3.edu.pl/historia

https://alchetron.com/

www.teatrnn.pl

wiersze55.blogspot.com

www. empik.pl

Dalsze przygody Misia Uszatka

książki. W jednym z artykułów powojennych,

zamie

szczonych na łamach czasopisma („Życie Szkoły” 1965, nr 4), pisał:

Każdy utwór wierszowany dla dzieci winien służyć wychowaniu dziecka. Wychowanie moralne,

ro

z

szerzanie zakresu wiadomości o świecie

-

to dwie najczęściej spotykane tendencje w utworach dla

m

a

łych czytelników. Wiersz może spełniać również cele praktyczne rozszerzając słownictwo, ucząc

pr

a

widłowej wymowy, inspirując spostrzegawczość, rozwijając wrażliwość na rzeczy piękne,

wyr

a

biając poczucie humoru.

Opowiadając się za prostotą i komunikatywnoś

cią wiersza dziecięcego, Janczarski przeciwny

był daleko idącym „eksperymentom formalnym”, które by utrudniały małemu dziecku dotarcie do

świata uczuć i rzeczy.

Potrzeby dziecięcej wyobraźni

były dlań głównym kryterium wyboru

określ

o

nych treści i środków

wyrazu poetyckiego; preferował nieraz doraźne cele wychowawcze,

choć jego subtelna wrażliwość na piękno przyrody, wrodzony liryzm i klarowny język skutecznie

przeciwstawi

a

ły się pułapkom uproszczonego dydaktyzmu czy moralizatorstwa.

W z artykułów powojennych,

zamie

szczonych na łamach czasopisma („Życie Szkoły” 1965, nr 4), pisał:

Każdy utwór wierszowany dla dzieci winien służyć wychowaniu dziecka. Wychowanie moralne,

ro

z

szerzanie zakresu wiadomości o świecie

-

to dwie najczęściej spotykane tendencje w utworach dla

m

a

łych czytelników. Wiersz może spełniać również cele praktyczne rozszerzając słownictwo, ucząc

pr

a

widłowej wymowy, inspirując spostrzegawczość, rozwijając wrażliwość na rzeczy piękne,

wyr

a

biając poczucie humoru.

Opowiadając się za prostotą i komunikatywnoś

cią wiersza dziecięcego, Janczarski przeciwny

był daleko idącym „eksperymentom formalnym”, które by utrudniały małemu dziecku dotarcie do

świata uczuć i rzeczy.

Potrzeby dziecięcej wyobraźni

były dlań głównym kryterium wyboru

określ

o

nych treści i środków

wyrazu poetyckiego; preferował nieraz doraźne cele wychowawcze,

choć jego subtelna wrażliwość na piękno przyrody, wrodzony liryzm i klarowny język skutecznie

przeciwstawi

a

ły się pułapkom uproszczonego dydaktyzmu czy moralizatorstwa.

ELIZA ORZESZKOWA - ŻYWA MĄDROŚĆ I CZUJĄCE SERCE...

 Jedna z najbardziej znanych i ambitnych przedstawicielek polskiego pozytywizmu. Pisała o sprawach najuboższych, często upośledzonych przez prawo i społeczeństwo, odepchniętych od rodziny, samotnych kobiet, znaczeniu pracy, sprawach miasta i oświaty. 18 maja przypada 111 rocznica jej śmierci.

• Urodziła się jako Elżbieta Pawłowska, młodsza córka adwokata Benedykta Pawłowskiego i jego drugiej żony – Franciszki z Kamieńskich. Ojciec, o zainteresowaniach intelektualnych i wysokiej kulturze, zgromadził w domu rodzinnym cenną galerię obrazów oraz bibliotekę liczącą kilka tysięcy tomów. Zmarł jednak, gdy Elżbieta miała 3 lata. Majątek na Milkowszczyźnie wydzierżawiono, a mieszkańcy przenieśli się do Grodna i zamieszkali w parterowym domu przy ulicy Brygidzkiej

                                                     Dom Elizy Orzeszkowej na pocztówce z lat 20 XX w

Drewniany, mieści się w nim biblioteka Związku Pisarzy Białorusi oraz mała izba pamiątek poświęconych pisarce. Eliza Orzeszkowa (1841-1910) mieszkała tu w latach 1894-1910 i napisała wiele swoich książek.

Budynek jest wykonaną w 1979 roku kopią oryginalnego XIX wiecznego domu pisarki rozebranego po II wojnie światowej. Na domu tablica ku czci Orzeszkowej odsłonięta w 1992 roku.

• Naukę na poziomie podstawowym pobierała u guwernantek, następnie pięć lat spędziła na pensji dla dziewcząt w Warszawie - gdzie poznała i zaprzyjaźnila się z Marią Konopnicką.
• Miała zaledwie szesnaście lat, kiedy wydano ją za mąż za Piotra Orzeszkę, który według ówczesnych wyobrażeń był już starszym człowiekiem (ponad trzydziestoletnim). Posiadał duży majątek w Ludwinowie. W majątku tym zafascynowana wsią i wiejskim ludem z młodszym bratem męża zakłada szkołę wiejską - czego jej konserwatywny mąż nie popierał.
• Zaangażowała się w tajną działalność polityczną przed i w czasie Powstania styczniowego 1863 roku Uważała, że jest to walka nie tylko o niepodległość ale o demokrację i wyzwolenie chłopów. Cudem uniknęła więzienia a jej mąż za karę udzielenia schronienia Romualdowi Trauguttowi został aresztowany i zesłany na Syberię, a jego majątek skonfiskowany . E. Orzeszkowa wbrew pierwotnym postanowieniom nie pojechała za nim, lecz na początku 1864 przeniosła się do Milkowszczyzny i wszczęła proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa.

• Nie radząc sobie z zarządzaniem majątkiem ziemskim, po naradach z jednym z jej przyjaciół – prawnikiem Stanisławem Nahorskim, zdecydowała się na sprzedaż swojego rodzinnego majątku.
• Od roku 1869 Eliza Orzeszkowa zamieszkała w Grodnie. Została oddana pod nadzór policyjny z powodu swojej "pracy organicznej" w duchu pozytywistycznym i prowadzenia polskiego wydawnictwa w Wilnie. Była aktywna jako pisarka i publicystka ( jeden z jej artykułów - był atakiem na Josepha Conrada, któremu zarzucała zdradę języka ojczystego)
• Na uwagę zasługują Marta, Pan Graba, Meir  Ezofowicz Powstaje najważniejsza powieść Nad Niemnem oraz pokrewna tematycznie – Cham (1888), Pamiętnik  Wacławy (1884),nowele Dobra pani, A...B...C... oraz Tadeusz. Ciekawa jest także powieść Dwa bieguny (1893) oraz Bene nati (1891). W swej twórczości przeciwstawiała się romantyzmowi i potępiała fantazję, żądając od literatury prawdopodobieństwa życiowego.
• Wiele uwagi poświęciła E. Orzeszkowa roślinom krajowym, które skrzętnie zbierała, suszyła, starała się poznać ich właściwości, jako też nazwy dawane im przez lud, miejscowy. Sporo notatek i część zielnika E. Orzeszkowej przechowuje się w zbiorach Muzeum Państwowego w Grodnie. Część notatek posłużyła E. Orzeszkowej do Jej pracy na ogół mało znanej pod tytułem„ Ludzie i kwiaty nad Niemnem”. 

                            Zakładka wykonana przez pisarkę (zbiory Biblioteki Narodowej: Polona.pl)

• Niektóre książki autorki były oprawne w tkaniny własnego Jej wyrobu i hafty.

• Pisarka używała różnych pseudonimów i swoje dzieła podpisywała jako „E.O.”, „Bąk (z Wa-Lit-No)”, „Li...ka” czy „Gabriela Litwinka” – rzadko jako po prostu Eliza Orzeszkowa.

• W roku 1894 Eliza Orzeszkowa wyszła za mąż za wieloletniego przyjaciela – Stanisława Nahorskiego. Poświęcała wiele czasu na akcje filantropijne i społeczne. Korespondowała z wieloma wybitnymi osobistościami ówczesnego życia społecznego i literackiego, takimi jak Leopold Méyet oraz Zygmunt Miłkowski

• W 1904 roku wraz z Henrykiem Sienkiewiczem kandydowała do literackiej nagrody Nobla. Jej utwory wywoływały wielkie poruszenie. Mówiono, że "O ile w tekstach Sienkiewicza bije szlachetne, polskie serce, to w twórczości Elizy Orzeszkowej bije serce człowieka".
• Zmarła 18 maja 1910 roku po ciężkiej chorobie serca. Pochowano ją w Grodnie 23 maja. Po­cząt­ko­wo od­mó­wio­no jej po­grze­bu - była nie­prak­ty­ku­ją­ca. Do­pie­ro dzię­ki in­ter­wen­cji bi­sku­pa po­cho­wa­no ją w Grod­nie na cmen­ta­rzu far­nym. Je­den z mów­ców ża­łob­nych, Jó­zef Ko­tar­biń­ski, rów­nież zna­ny pi­sarz, po­wie­dział nad jej trum­ną: Ona była żywą mą­dro­ścią i czu­ją­cym ser­cem ca­łej epo­ki..

                                         A. Regulski, 1876

                                          

Nie była ładna: niewielka, nieco ponad półtora metra wzrostu, blada, o obfitych kruczoczarnych włosach, wydatnym nosie, szerokich, grubych i zmysłowych ustach. Nauczyła się dużo palić i często siedziała w chmurze papierosowego dymu; namiętnie grała w winta. Z gwaru zabaw mężowskiego dworku w Ludwinowie na Polesiu uciekała w świat książek i własnej imaginacji. Pożycie szybko sobie zbrzydziła i zaczęła snuć plany rozstania z mężem. „Buntownica” – nazywa ją monografistka Maria Żmigrodzka.

Chwalona przez współczesnych za głowę jakby męską morderczą pracą zdobyła sobie szacunek i miejsce w literaturze" - mówi o Orzeszkowej Kazimiera Szczuka.

Rodzice:

 

 

Cytaty:

"Kto wiele ściga, mało dogoni."  - Nad Niemnem

"Ludzka głupota to wielki i wieczny kamień. Większy od ludzkiej złości." - Nad Niemnem

"Głęboko trzeba kopać, aby wodę znaleźć, a tym bardziej człowieka, żebyś nie wiedzieć wiele lat z nim przebywał, jeszcze wszystkich skrytości jego nie rozpoznasz..." - Nad Niemnem

"Przeznaczenie stoi za ludźmi, welonem tajemnicy zasłonięte, i w dłoni trzyma kołczan z tysiącem zdarzeń..." - Gloria victis

"Ludzkie oczy mówią czasem gorsze rzeczy jak usta" - Meir Ezofowicz

ŹRÓDŁO:

Historia literatury polskiej/ Cz. Miłosz

www.polityka.pl

www.harodnica.pl

ZAPRASZAMY NA SPOTKANIA.