ZAPRASZAMY.

 

OGŁOSZENIE.

 

ŚWIATOWY DZIEŃ BRAILLEA

 

4 stycznia to Światowy Dzień Braille’a – najbardziej popularnego na świecie pisma dla niewidomych i słabowidzących. To jeden z pierwszych przykładów umożliwiających niepełnosprawnym większą niezależność. ( niewidomi czytają książki, poruszają się po mieście, robią zakupy, notatki bo tym sposobem można wszystko. Istnieją notacje: matematyczna, chemiczna, fizyczna i muzyczna. Pomagają one osobom z dysfunkcją wzroku poznawać świat nauki i techniki, a także kształcić się muzycznie. pispi) . Święto przypada w dniu urodzin twórcy alfabetu Luisa Braille’a. i  obchodzone jest od 2019 r. z inicjatywy Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Podstawa alfabetu to sześciopunkt ułożony w kształt prostokąta, który – dzięki różnorodnej konfiguracji liczby punktów – może uzyskać aż 63 znaki. Ze względu na swój uniwersalny charakter, posługują się nim osoby niewidome i niedowidzące na całym świecie.

                                                                  

                                                          04.01. 1809 - 06.01. 1852

Twórca alfabetu, Louis Braille, mając zaledwie trzy lata stracił wzrok w czasie wypadku w warsztacie swoich rodziców. Alfabetu uczył się poprzez dotykanie liter stworzonych z gwoździ w deskach, a w wieku 10 lat uzyskał stypendium w szkole dla niewidomych w Paryżu. Louis w wieku 16 lat, zainspirowany przez emerytowanego kapitana, który wprowadził go w tajniki systemu korespondencji używanego przez francuską armię, opracował własny system pisma, który znacznie ułatwił życie niewidomych.

• Istnieją specjalne maszyny do pisania jak i klawiatury do komputerów wykorzystujące ten alfabet. Istnieją również specjalne czytniki e-booków „wyświetlające” litery alfabetu Braille’a, jak i nawet smartwatche.

• Niezbędne okazały się także dostosowania alfabetu Braille’a do różnych języków. Język polski potrzebował na przykład oznaczenia na „ą”, „ę”, „rz”, „ż” itd. Dostosowanie to pojawiło się już w dwudziestoleciu międzywojennym dzięki dwóm zakonnicom – Elżbiecie Czackiej i Teresie Landy.

Linijka brajlowska oraz dłutko do pisania analogowego przez osoby niewidome

• lustracje najczęściej pojawiają się w podręcznikach i literaturze dla dzieci. Są one zamieszczane jako wypukłe kontury lub z użyciem różnych fakturowo materiałów (które układają się w kolaż). Rysunki uwypuklone na brajlowskim papierze składają się ze zlokalizowanych bardzo blisko siebie wypukłych punktów, które tworzą linie i powierzchnie

• Harry Potter w języku Braille’a to aż…36 tomów! To dlatego, że wersja drukowana Braille’a zajmuje kilkakrotnie więcej miejsca niż czarny druk.

 MBP Katowice - dla niewidomych i osób słabowidzących

Największy zbiór książek do słuchania audiobooków i Larixów – książek mówionych, nagrywanych dla osób niewidomych i niedowidzących) znajduje się w Oddziale Książki Mówionej w Filii nr 1 w Śródmieściu – liczy ponad 7 tysięcy tytułów. We wspomnianej filii osoby niewidome wypożyczyć mogą również Czytak – urządzenie do odsłuchiwania Larixów.

JAROSLAV HASEK - 100 ROCZNICA ŚMIERCI

 

30.04. 1883 - 03.01.1923

                                Czeski pisarz, publicysta i dziennikarz

• Urodził się 30.04 w Pradze. Jego ojciec był nauczycielem matematyki.

 

                                   rodzice Katerina i Josef Hasek

• W wieku czterech lat lekarz zdiagnozował u małego Jaroslava wadę serca i "skarłowaciałą tarczycę". Z tego powodu spędzał dużo czasu na wsi, z dziadkiem ze strony matki, w tak zwanym domu zaporowym Ražice, zwłaszcza ze swoim młodszym bratem Bohuslavem

                                      

                                            pisarz w wieku 4 lat

• W 1889 roku rozpoczął naukę miał doskonałą pamięć, z łatwością ukończył szkołę podstawową i z powodzeniem wstąpił do gimnazjum.
• .Po śmierci ojca Jarosław opuścił się w nauce i znalazł się w bandzie uliczników i już w wieku 14 lat miał otwartą kartotekę policyjną.

• W wieku 17 lat Hašek opublikował swoje pierwsze wiersze i szkice podróżnicze, które ukazywały się głównie w gazecie "Národní listy" do 1903 roku. 

• Po ukończeniu gimnazjum kształcił się w Akademii Handlowej. Początkowo praktykował w drogerii, po ukończeniu nauki pracował w Banku Slavia.(1902) - nie chciał jednak mieć stałej posady. Lubił wędrować po Galicji, a swoje przygody opisywał na łamach prasy, co było jego głównym źródłem utrzymania (opublikował ponad 1000 takich opowieści).

• W wieku 20 lat (1904 r.). przystąpił do ruchu anarchistów, z którymi zerwał na życzenie swych przyszłych teściów, rodziców Jarmili Mayerovej. W 1910 roku bierze z nią ślub.

                                          

                                             1904 r.

• Od 1911 roku współpracował z Słowem Czeskim, następnie z Pochodnią, Listami humorystycznymi, Pokrzywami, Kreskówkami i przez pewien czas kierował Instytutem Kynologii^[ który zainspirował jego późniejszą książkę My Dog Shop.

• Pisarz nie był zwolennikiem demokracji - nie widział sensu walki za monarchię Austro- Węgier Powstała powołana przez niego- Partia Umiarkowanego Postępu w Granicach Prawa. z jej ramienia ubiegał się o stanowisko burmistrza Pragi. Wtedy też zaczął pisać opowiadania o dobrym wojaku Szwejku (1911 r.) . Napisał także pracę satyryczną Historia polityczna i społeczna Partii Łagodnego Postępu w granicach prawa, ale nie została ona opublikowana w formie książkowej aż do 1963 roku.

• Zaczął pracować w czasopiśmie "Świat zwierząt", skąd wyrzucono go po kilku miesiącach, gdy wyszło na jaw, że dopuścił się plagiatów z prasy niemieckiej, a niektóre opisywane przez niego zwierzęta po prostu wymyślił. ( była zamierzona kpina z czytelników)

• Próbował popełnić samobójstwo w 1911 roku. po opuszczeniu oddziału psychiatrycznego - nie wraca do żony mimo narodzin syna. Małżeństwo nie było szczęśliwe i trwało tylko 3 lata.

                                    

                                       żona Jarmila z domu Mayerova 

• Podczas I wojny światowej, w 1915 roku, Haszek, po kilku nieudanych próbach uchylenia się od poboru, znalazł się w 91. pułku piechoty w Czeskich Budziejowicach. Po dwu miesiącach służby dostał się do rosyjskiej niewoli. Legion Czechosłowacki składający się z samych jeńców walczył w Galicji z Austriakami. W 1917 roku władzę w Petersburgu przejęli bolszewicy, Hasek został przetransportowany w głąb Rosji.

• W 1918 roku wstąpił do partii bolszewików. Brał udział w obronie Samary przed wojskami Białych.

•  Jako komunista pracował w Bugulmie, Ufie, Czelabińsku, Omsku, Krasnojarsku. Tam ożenił się z Aleksandrą Gawriłowną Lwową, choć nie miał rozwodu z pierwszą żoną. Od towarzyszy z Legionu Czechosłowackiego za zdradę otrzymał zaocznie wyrok kary śmierci.

                                     w mundurze żołnierza -1920 r.

•  W 1920 roku Partia wydelegowała go do Czechosłowacji, aby wspierał tamtejszy ruch rewolucyjny. Kiedy sytuacja bolszewików się pogorszyła porzuca drugą żonę i ucieka na prowincję. w Lipnicy zostaje ukończony 1 tom z czterech o przygodach wojaka Szwejka - są one wydawana w zeszytach. Żadne szanujące się wydawnictwo nie chce wydawać książek zdrajcy i bolszewika

                                   

                                             1921r.

                                            

                                         z jedynym synem 1921

• Haszek nie ukończył czwartego tomu powieści - 3 stycznia 1923 roku zmarł z wycieńczenia spowodowanego nabytą w Rosji gruźlicą i pijaństwem.  Miało to być sześciotomowe dzieło, ale do czasu jego śmierci ukończono tylko trzy. Czwarty tom ukończył Karel Vaněk.

                        ostatnie zdjęcie na kilka miesięcy przed śmiercią

Na jego pogrzebie jego przyjaciel, pisarz Egon Erwin Kish, powiedział:

"To nie pierwszy raz, kiedy nas oszukał. Nie wierzę, że on nie żyje!"

                                                     grób Haska

Oprócz powieści o Szwejku, która przyniosła mu światowy rozgłos. Została przetłumaczona na około 60 języków, co czyni ją najczęściej tłumaczoną powieścią w literaturze czeskiej Hašek napisał mnóstwo opowiadań i humoresek, w których ośmieszał system polityczny, biurokratyzację życia i kołtunerię mieszczaństwa. Kilka opowiadań przeniesiono zekranizowano. Jest t autorem około 1500 różnych opowiadań i felietonów

•  Obecnie jego potomkowie prowadzą w Lipnicy restaurację i pensjonat, w którym Jaroslav Hašek spędził ostatnie dwa lata swojego życia i gdzie napisał swoje najsłynniejsze dzieło o Szwejku.