MARIA KUNCEWICZOWA - 35 ROCZNICA ŚMIERCI

 

                                                          30.10.1895 - 15.07. 1989

Polska pisarka, tłumaczka, wykładowczyni

• Urodziła się jako czwarte dziecko Adeliny z Dziubińskich i Józefa Szczepańskiego. Matka była skrzypaczką , ojciec po doktoracie na Uniwersytecie Petersburskim - nauczycielem matematyki w gimnazjum.

• Po latach pobytu w Rosji, rodzina Szczepańskich w roku 1899 zamieszkała w Warszawie. 

• W 1906 r.  rodzina przeniosła się do Płocka. Józef Szczepański organizuje polskie gimnazjum. Maria w 1913 roku po ukończeniu pensji otrzymała dyplom nauczycielki domowej. Po trecl latach rodzina przenosi się do Włocławka

• Studiowała filologię francuską w Nancy we Francji, filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim, a po przeprowadzce do Warszawy kontynuowała studia na Uniwersytecie Warszawskim. 

• . W 1917 roku Maria Szczepańska podjęła pracę tłumaczki w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w Warszawie. Dwa lata później, jako tłumaczka wydziału prasowego MSZ, bierze udział w konferencji pokojowej w Paryżu

• W roku 1921 wyszła za mąż za eseistę, prawnika i polityka Jerzego Kuncewicza, a rok później urodził się Witold Kuncewicz. Małżeństwo przeżyło razem 63 lata.

                      MARIA I PIOTR KUNCEWICZOWIE, 1978 ROK,

 FOT. MICHAŁ BROWARSKI/FORUM

Maria i Jerzy Kuncewiczowie, lata siedemdziesiąte XX wieku,

 licencja PD, Dom Kuncewiczów, oddział Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym

Jak wspominała ich znajoma malarka Uta Gnatowska, Państwo Kuncewiczowie mieli w sobie niespożytą młodzieńczą energię i apetyt na życie. W przypadku Jerzego Kuncewicza całkiem dosłowny apetyt, bo był potężny, mówił tubalnym głosem, stanowiąc przeciwieństwo delikatniej, kruchej żony. Maria Kuncewiczowa opowiadała anegdotę, jak Jerzy w najlepszych cukierniach i kawiarniach wyjmował z kieszeni kanapkę z szynką. Był mięsożerny, ale nie lubił słodyczy. Dobrze gotował, robił legendarny irlandzki gulasz z jagnięciny.

                                                                                      AGNIESZKA.DAJBOR@BURDAMEDIA.PL

• Pisarka debiutowała – jeszcze pod panieńskim nazwiskiem Szczepańska – w warszawskim "Pro Arte et Studio" opowiadaniem "Bursztyny" 

• Swoją pierwszą książkę „Tseu – Hi, władczyni bokserów” opublikowała w 1926 roku. Był to szkic historyczny stworzony z myślą o młodzieży dotyczący cesarzowej Cixi.

• Później wśród pierwszych dzieł pisarki znalazły się zbiory opowiadań "Przymierze z dzieckiem", "Dwa księżyce", minipowieść "Twarz mężczyzny".

• W okresie dwudziestolecia międzywojennego pisarka współpracowała z czasopismami, takimi jak „Bluszcz”, „Kobieta Współczesna”, „Wiadomości Literackie”, „Gazeta Polska”. Była również autorka pierwszej polskiej powieści radiowej („Dni powszednie państwa Kowalskich”).

1938 r.

• Po wybuchu II wojny światowej rodzina mieszkała we Francji, później w Anglii i w Stanach Zjednoczonych. W Chicago przez kilka lat wykładała literaturę polską. Na emigracji powstały: "Klucze", "Zmowa nieobecnych" i "Leśnik".

• Do Polski powróciła w 1968 roku i po odzyskaniu swojego domu ( "Pod wiewiórką" W czasie II wojny światowej zajmowali go najpierw Niemcy, później Rosjanie, którzy zniszczyli wyposażenie budynku) w Kazimierzu Dolnym, mieszkała w nim do śmierci Po powrocie do cały swój czas poświęcała pisaniu. Wydała kolejno : "Gaj oliwny", "Tristan 1946", "Don Kichot i niańki", "Fantomy", "Przezrocza", "Listy do Jerzego"

.

KUNCZEWICZÓWKA

Bywali tutaj m.in. Julian Tuwim, Jarosław Iwaszkiewicz, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Konstanty Ildefons Gałczyński i Antoni Słonimski.Obecnie w Kuncewiczówce funkcjonuje muzeum literackie gromadzące cenne pamiątki  

• Jest laureatką licznych nagród. W 1966 roku przyznano jej nagrodę literacką im. Włodzimierza Pietrzaka. W maju 1989 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie przyznał jej tytuł doktora honoris causa.  Zasłynęła także jako tłumaczka oraz badaczka polskiej literatury. Wydane przez nią „The Modern Polish Prose” (swoisty przewodnik po współczesnej literaturze polskiej) i „The Modern Polish Prose” (antologia) przyczyniły się do propagowania polskiej twórczości na całym świecie.

Za najważniejsze dzieło Kuncewiczowej, uważana jest „Cudzoziemka” (1936).
Poruszająca historia Róży Żabińskiej - kobiety nieszczęśliwej i niezrozumianej - zawiera także wątki autobiograficzne (podobieństwo z matką Kuncewiczowej).

Cudzoziemka" została przetłumaczona na 13 języków doczekała się kilkunastu wydań zagranicznych, na jej podstawie zrealizowano spektakl Teatru Telewizji w roku 1970, została też sfilmowana w 1986 roku przez Ryszarda Bera. 

 I wyd.1936r.

                                                       1948 r.

  2023 r.

CIEKAWOSTKI:

•  Z woli matki przez wiele lat uczyła się śpiewu (klasa operowa) najpierw w Konserwatorium Warszawskim, potem w Paryżu. Talent wokalny odziedziczyła właśnie po niej. Występowała z koncertami w stolicy i na prowincji. W 1927 r. dokonała ostatecznego wyboru i przestała koncertować na rzecz pisania

• .Zasłynęła także jako tłumaczka oraz badaczka polskiej literatury. Wydane przez nią „The Modern Polish Prose” (swoisty przewodnik po współczesnej literaturze polskiej) i „The Modern Polish Prose” (antologia) przyczyniły się do propagowania polskiej twórczości na całym świeci

• Egzemplarz „Dwóch księżyców” stanowi kamień węgielny kazimierskiej willi „Pod Wiewiórką”, w której mieszkali Kuncewiczowie. Ta książka, wraz z dziełem Jerzego Kuncewicza „Przebudowa”, została wmurowana w próg domu.

ZAPRASZAMY NA WYSTAWY.

 

PISARSKI ROMAN - 55 ROCZNICA ŚMIERCI

 

                                                                 

                                                             25.03.1912 - 10.07.1969

Polski pisarz, autor książek dla dzieci, nauczyciel.

"Nie mam i nie miałem majątku. Rodzicie nie mają i nie mieli majątku. Nie byłem karany sądownie ani dyscyplinarnie. Nie należałem i nie należę do organizacji politycznych. Nie służyłem w wojsku. Nie służyłem też w żandarmerii, granatowej policji, II oddziale. Nie wyjeżdżałem za granicę. Nie służyłem w armiach obcych. Nie zmieniałem narodowości"

                                                 O sobie pisał...

                                                  www.culture.pl

• Urodził się 2 w Stanisławowie, dziś Iwano-Frankiwsku, na Ukrainie jako drugie dziecko Alfreda -urzędnika kolejowego i Bronisławy nauczycielki

• Ze względu na zawód ojca zaliczył kilkanaście szkół w różnych częściach kraju. Maturę zdał w końcu w 1932 roku w III Państwowym Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Stanisławowie

• W 1939 roku zadebiutował tyrtejskim wierszem "Granica" opublikowanym w "Kurierze Literacko-Naukowym".
• Okres drugiej wojny światowej pisarz spędził w cywilu, podejmując się różnych prac zarobkowych. ( kanalarz ,drwal, ślusarz w zakładach ślusarskich „Czerwonyj metalist”, karmiciel wszy w Instytucie Rudolfa Weigla – zakładzie produkującym szczepionki przeciw tyfusowi.Praca karmiciela wszy ratuje mu życie. Schwytany w publicznej łapance przez hitlerowców zeznaje w śledztwie, że nadal jest zatrudniony w Instytucie Wiegla. Gdy jego słowa znajdują potwierdzenie, zostaje uwolniony. Reszta aresztowanych zostaje wywieziona na przedmieścia miasta i rozstrzelana w pobliskich Piaskach.)W 1944 roku wstępuje w związek małżeński ze Stanisławą Stefanią Kisiel

• W 1945 roku na świat przychodzi córka Irena

• Jesienią 1945 roku w ramach akcji repatriacyjnej, wyrusza z rodziną do Polski. Osiedla się w Gliwicach, tam pisarz podejmuje swoją pierwszą pracę pedagogiczną. Uczy języka polskiego, historii, propedeutyki filozofii w Państwowych Liceach Ogólnokształcących Żeńskim i Męskim. W 1947-91949 jest nauczycielem w Zabrzu jako nauczyciel kontraktowy, w Państwowej Szkole Przemysłowej. W latach 1949-1951 przeprowadza się do Wrześni, gdzie jest zatrudniony w Państwowym Liceum Ogólnokształcącym (1949-1951) oraz dodatkowo w Uniwersytecie Powszechnych Związków Zawodowych.

• W 1948 roku wychodzi pierwsza książka Pisarskiego Pierwiastek ludowy i społeczny  w piśmiennictwie polskim (Wybór z zagadnień literatury) przeznaczonej dla nauki młodzieży

 

• w1949 roku dwa tomiki wierszy dla dzieci Patrzcie dzieci, samolot leci! oraz Port i morze. Ukazuje się także kilka wierszy i artykułów w dzienniku „Głos Wielkopolski”. Od 1952 roku pojawiają się  pierwsze publikacje w „Świerszczyku” , „Płomyku”. „Misiu”  oraz „Płomyczku”

• W czerwcu 1950 roku rozwodzi się  i  żeni z Janiną Teresą Miller, z którą pozostanie w do końca życia.  Ma dwóch synów: Wojciecha i Marcina

• W 1958 roku zostaje członkiem Związku Literatów Polskich.

• W 1961 roku Roman Pisarski przenosi się do Warszawy

•  W latach 1958-1963 prowadzi co dwa miesiące autorską audycję Doktor Mów Dobrze, gdzie zajmuje się popularyzowaniem norm gramatycznych i etykietą języka polskiego. 

• Od 1965 roku Pisarski próbuje pisać także dla młodzieży. W 1966 roku wydaje opowiadanie Sztuczny człowiek oraz powieść Wakacje w ZOO.

  

• Od 1967 roku pisarz poświęca się pracy redaktora i scenarzysty słuchowisk radiowych 

• Z braku czasu, jego twórczość literacka zmniejsza się. Ostatnim obszerniejszym utworem, który Pisarski wydaje za życia jest jego najsłynniejsza książka: O psie, który jeździł koleją. 

• Roman Pisarski umiera nagle na atak serca 10 lipca 1969 roku. W chwili śmierci ma 57 lat. Zostaje pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

                                                   Mateusz Opasiński - Praca własna

 Źródło:    

 www.instytutksiążki.pl - opracował: Sebastian Walczak

 www.culture.pl