Z KALENDARZA ... 137 ROCZNICA URODZIN KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO

   08.01.1884 - 31.07.1953

• Urodził się 8 stycznia 1884 w Stryju, pod zaborem austriackim

• Pierwsze wiersze zaczął pisać w wieku 14 lat. Jednym z pierwszych recenzentów Leopold Staff

• Pierwsze wiersze opublikował w lwowskim dzienniku „Słowo Polskie”, mając 16 lat

• Studiował polonistykę i romanistykę na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.W 1908–1910 kontynuował studia romanistyczne na Sorbonie w Paryżu.

• W 1911 roku jego żoną zostaje Emilia Bażeńska, którą poznał na studiach we Lwowie

• Podczas I wojny światowej jako wrogiego Rosji obywatela austriackiego aresztowano go i internowano wraz z żoną w głębi Rosji. Dzięki staraniom szwagra Michała Bażeńskiego, a także pomocy aktorów Stanisławy Wysockiej i Juliusza Osterwy, zwolniono ich z internowania i pozwolono w 1915 zamieszkać w Kijowie, gdzie pisarz został prezesem Związku Literatów i Dziennikarzy Polskich oraz kierownikiem literackim Teatru Polskiego.

• Po zakończeniu wojny w 1918 Makuszyńscy zamieszkali w Warszawie. Właśnie w Warszawie rozwinęła się jego literacka kariera. Kilka miesięcy w roku spędzali w Zakopanem. 
• W 1926 roku umiera żona Emilia. Pochowano ją na Powązkach - obok Władysława Reymonta, który był jej przyjacielem.

• Z inicjatywy Kornela Makuszyńskiego powstało na stokach Gubałówki sanatorium dla młodzieży. Pisarz inicjował też zbiórki pieniężne na sprzęt narciarski dla najbiedniejszych dzieci. W 1930 roku odbyły się w Zakopanem pierwsze zawody "O Puchar Kornela Makuszyńskiego". Uczestniczyli w nich późniejsi mistrzowie, tacy jak Bronisław Czech czy Stanisław Marusarz.

• W marcu 1931 zostało mu przyznane honorowe obywatelstwo Zakopanego. Według niego Zakopane to: 

"Wieś na wielkiej drodze od Trzaski do Karpowicza" - Trzaska i Karpowicz w latach międzywojnia byli znanymi tamtejszymi restauratorami. 

 "Urok pobytu w Zakopanem na tym polega, że chodzi się tam zawsze pod górę. Niewiele miast na świecie posiada zaletę tak charakterystyczną". 

 "Z lewej Giewont, z prawej Gubałówka, a w środku deszcz...".

• Był osobą towarzyską oraz zamożną; zbierał dzieła sztuki.Wielki miłośnik brydża.

• Na początku czerwca 1937 został członkiem Polskiej Akademii Literatury.

• Przed II wojną światową był jednym z najpoczytniejszych, najbardziej popularnych pisarzy

• Po wybuchu II wojny światowej, podczas oblężenia Warszawy w 1939 niemiecka bomba trafiła w budynek, w którym mieszkał, i zniszczyła jego rękopisy oraz zbiory sztuki. Sam Makuszyński ocalał cudem, jednak stracił prawie wszystko, między innymi Drugich wakacji szatana, drugiej części słynnego Szatana z siódmej klasy planowanych do wydania w grudniu 1939 r.

• Okupację niemiecką przeżył w Warszawie, podczas powstania warszawskiego współpracował z prasą powstańczą, potem przez obóz w Pruszkowie dotarł do Krakowa i w listopadzie 1944 zamieszkał na stałe w Zakopanem.

• Podczas powstania zaginęło pięć książek Makuszyńskiego, przygotowanych już do druku. Pani Janina zdołała uratować rękopisy dwóch powieści, napisanych w pierwszym roku wojny: List z tamtego świata i Szaleństwa panny Ewy. 

• Po 1945 objęty został zakazem publikacji i poddany szykanom, co – jak sam sądził – związane było ze sprawą jego przyjęcia w 1937 do PAL (na miejsce usuniętego w atmosferze skandalu, po oskarżeniach o plagiat Wincentego Rzymowskiego, który bezpośrednio po wojnie pełnił funkcję ministra kultury). 

• W 1948 roku zostaje wydana ostatnia książka List z tamtego świata - dzięki istnieniu jeszcze kilku prywatnych wydawnictw.

• W Zakopanem żył w zapomnieniu. Zajmował niewielkie mieszkanie i żył bardzo skromnie. Druga żona Janina Gluzińska była śpiewaczką udzielała lekcji muzyki.Zmarł 31 lipca 1953 w Zakopanem. Jego ciało spoczęło na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem

• W 1966 roku w Zakopanem w willi „Opolanka”, w mieszkaniu, które pisarz zajmował do ostatnich swych dni, powstaje Muzeum Kornela Makuszyńskiego znajdują się w nim pamiątki gromadzone przez jego żonę Janinę Makuszyńską ( zm. 1972 r.)

• Od 1994 r. przyznawana jest Nagroda Literacka im. Kornela Makuszyńskiego. Pisarz jest także patronem wielu szkół.

Wybrane dzieła :

Połów gwiazd (1908)
Romantyczne historie (1910)
Zabawa w szczęście (1911)
Straszliwe przygody (1914)
Piosenki żołnierskie (1919)
Bezgrzeszne lata (1925)
dwóch takich, co ukradli księżyc (1928)
Panna z mokrą głową (1932)
120 przygód Koziołka Matołka (1933)
Wyprawa pod psem (1935)
Awantury i wybryki małej małpki Fiki-Miki (1935)
Awantura o Basię (1937)
Szatan z siódmej klasy (1937)
List z tamtego świata (1948)


Kornel Makuszyński jest autorem kilku sentencji:


„Stracony jest każdy dzień bez uśmiechu”;

„Dałem Wam największy skarb – Uśmiech”;

„Każda książka jest żywym stworzeniem. Każda ma duszę i każda ma serce”;


„Ponieważ Pan Bóg sam nie może być wszędzie, dlatego stworzył matkę”.

                          Popiersie Kornela Makuszyńskiego przed wejściem do muzeum

Muzeum K. Makuszyńskiego - Zakopane
dawne 3 pokojowe mieszkanie pisarza

 

Pokoje wyglądają tak, jakby pisarz wyszedł z nich na chwilę i miał niebawem powrócić. Na ścianach kilka cennych obrazów. Jest też tablica z setkami tarcz szkolnych - kiedyś do tradycji należało kłaść je na grobie pisarza

                     

   Podpis z 1926 roku

                                                    Grób na Pęksowym Brzyzku

                                   Biografia pisarza którą można wypożyczyć w naszej bibliotece

                                                                                              POLECAMY I ZAPRASZAMY

ŹRÓDŁO:

https://tropter.com/pl/polska/zakopane/muzeum-kornela-makuszynskiego

www.empik

Plik:Signature of Kornel Makuszyński (1926).jpg – Wikipedia

ZIMA W KSIĄŻKACH ZAKLĘTA...

 Książki polecamy dorosłym czytelnikom stęsknionym za prawdziwą zimą. Radzimy jednak, by czytać z kubkiem ciepłej aromatycznej herbatki i opatuleni kocykiem np. tak :-)

 

albo tak :

Polecane książki można wypożyczyć w naszej bibliotece.

                                                                     ZAPRASZAMY

ROMANTYCZNIE:

Zły. Okrutny. Bezwzględny. James Kier jest człowiekiem, który nie dba o nikogo – ani o swoją żonę, ani o syna. Liczy się tylko on sam.
Kiedy gazety donoszą, że zginął w wypadku, wszyscy nareszcie mogą powiedzieć, co o nim sądzą. Tylko że... James żyje. A to, co słyszy na swój temat, jest dla niego szokiem.
Wyrządził w życiu wiele zła, a teraz postanawia wszystko naprawić. Jednak nie jest to łatwe, a lista skrzywdzonych jest długa. Okazuje się, że najmocniej wspiera go osoba, którą zranił najbardziej.

Wyniosła i pewna siebie Kaja pragnęła wielkiej miłości i wystawnego życia. Jej narzeczony okazał się jednak oszustem matrymonialnym, przez którego straciła nie tylko pieniądze, lecz także naraziła się na śmieszność. Przerażona perspektywą tłumaczenia się z miłosnej i finansowej klęski, uciekła przed oczami wścibskich koleżanek i zamieszkała w Polance, chcąc za wszelką cenę przekuć swoją porażkę w sukces.Las, który kupiła od naciągacza, ma być teraz jej największą inwestycją. Ale nie wszystko idzie zgodnie z planem, a długi każdego dnia rosną. Dziewczyna, przytłoczona problemami, pokornieje, uświadamiając sobie, że to wcale nie brak pieniędzy jest jej największym zmartwieniem.

POWIEŚCI OBYCZAJOWE:

Trzy kobiety, które zupełnie się nie znają, spotykają się dzięki pewnemu wyjątkowemu psu, którego szuka zrozpaczona rodzina. Okazuje się, że Małgorzata znalazła psa opiekuna małego chłopca chorego na padaczkę. Kobiety kierowane odruchem sympatii, jak i własnymi pobudkami tuż przed świętami wyruszają w podróż, by dostarczyć zgubę chłopcu. Co przyniesie im ta wyprawa?

Ciekawa, napisana lekkim piórem książka obyczajowa. Wciągająca historia dwóch sióstr które w obliczu choroby Ojca muszą współpracować z zimna i obojętna matką. Na łożu śmierci Ojciec prosi żonę, aby opowiedziała córkom ich historię. Opowieść przenosi nas do czasów drugiej wojny światowej w Leningradzie. Opowiada o wielkiej miłości.

Dwoje obcych sobie ludzi, którzy wychodzą cało z katastrofy małego samolotu, uwięzionych zostaje w niedostępnych, skutych lodem górach. Kiedy uświadamiają sobie, że spodziewana pomoc nie nadejdzie, zmuszeni są wyruszyć w kilkusetkilometrową podróż przez dziką okolicę. 

KRYMINAŁY:

Akcja książki kręci się wokół niebezpiecznego wirusa Madoba i szczepionki na niego. Praca w Oxenford Medical wre. Dr Stanleya Oxenford ma kłopoty finansowe a do nich dokładają się kolejne. Do firmy wkradają się złodzieje i wykradają wirusa. Zamieć więzi świątecznych gości Stanleya , wirusa i bandytów. Czy służby zdążą zadziałać zanim zamieć uwolni całe zło?

---

W małej gminie, od pewnego czasu, zamarzają w lasach i na bezdrożach, lokalni pijacy. Właściwe to nic dziwnego, zważywszy na pogodę, jednak gdy ich liczba jest większa niż w całym kraju łącznie, można zacząć się zastanawiać, czy to rzeczywiście przypadek. W sprawę angażuję się nie tylko lokalna policja, ale też ambitna dziennikarka Felicja...

Sypie śnieg za oknem, drogi zablokowane. W willi pod Warszawą spotykają się przyjaciółki na babską imprezę. Świetna zabawa jednak szybko się skończyła, gdy okazało się, że jedna z nich nie żyje. 

TRZEJ KRÓLOWIE

Gwiazda Trzech Króli

Z dalekiego wschodu
piaskami pustyni,
jadą trzej królowie
bardzo już znużeni.

Od miasta do miasta
w słonecznej spiekocie,
rozpytują wszędzie
o królewskie Dziecię.

Nikt jednak im wskazać
nie potrafi drogi:
w pałacach Go nie ma,
bo to król ubogi.

Zawierzyli przeto
gwieździe nad Betlejem,
ona im stajenkę
wskazała promieniem.

                                              Emilia Berndsen

                         

Niech jasna Gwiazda prowadzi wszystkich przez życie podobnie jak prowadziła Trzech Króli – prosto do celu.

• Nazwa „Święta Trzech Króli” jest potoczna, bo tak naprawdę chrześcijanie obchodzą 6 stycznia Święto Objawienia Pańskiego – czyli Epifanii. To jedno z najstarszych świąt chrześcijańskich, jedno z pierwszych ustanowionych formalnie przez Kościół.

• Ewangelia wg św. Mateusza jest jedynym miejscem, w którym znajduje się zapis, w myśl której trzej mędrcy mieli się pokłonić dopiero co narodzonemu Jezusowi.

• W Biblii ani razu nie zostały użyte imiona mędrców, nie jest wspomniana ich liczba, a ponadto nie są oni nazywani królami.

• W średniowieczu przyjęło się, że są to Kacper, Melchior i Baltazar.

• Trzej Królowie przynieśli mirrę, kadzidło i złoto.

MIRRA - żywica drzew z rodzaju . Używano jej jako lekarstwo, a także substancję do namaszczania i balsamowania zwłok i dodatek do wina. Dar Kacpra pochodzącego z Afryki. Był najmłodszy i czarnoskóry. Symbol człowieczeństwa i męczeńskiej śmierci Jezusa.

KADZIDŁO - powstaje z żywicy przedstawicieli kadzidłowców. W czasach w których urodził się Jezus kadzidło było droższe nawet od złota. Dar Baltazara przybyłego z Azji. Symbol boskości.

ZŁOTO - dar Melchiora. Najstarszy z królów kojarzony z kontynentem europejskim. Złoto to symbol władzy, potęgi królewskiej, która miała przynależeć Chrystusowi panującemu na Ziemi.

• Od XV/XVI w. w kościołach poświęca się dziś kadzidło i kredę. Kredą oznaczamy drzwi na znak, że w naszym mieszkaniu przyjęliśmy Wcielonego Syna Bożego. Piszemy na drzwiach litery K+M+B, które mają oznaczać imiona Mędrców lub też mogą być pierwszymi literami łacińskiego zdania: (Niech) Chrystus mieszkanie błogosławi - po łacinie:

Christus mansionem benedicat

           Zwykle dodajemy jeszcze aktualny rok.

• Tradycja ludowa - dzieci dostawały prezenty od dorosłych (stąd ludowa nazwa: "szczodre gody"). Kolędnicy chodzili od domu do domu, otrzymując "szczodraki", czyli słodkie rogale.

• Król Jan Kazimierz miał zwyczaj, że w uroczystość Objawienia Pańskiego składał na ołtarzu jako ofiarę wszystkie monety bite w roku ubiegłym. Święconym złotem dotykano całej szyi, by uchronić ją od choroby. Kadzidłem okadzano domy i nawet obory, a w nich chore zwierzęta. Przy każdym kościele stały od świtu stragany, na których sprzedawano kadzidło i kredę. Kadzidłem wierni okadzali swoje mieszkania. Zwyczaj okadzania ołtarzy spotykamy u wielu narodów starożytnych, także wśród Żydów.

• Tradycyjnie w ten dzień wypiekano ciasto, z jednym migdałem w środku. Kto je znalazł, zostawał "migdałowym królem" i wyprawiał jako pierwszy taneczną zabawę w zapusty - czyli karnawał, rozpoczynający się 7 stycznia.

• Dwanaście dni, które mijały od Bożego Narodzenia do 6 stycznia, wróżyły pogodę i pomyślność w ciągu 12 zbliżających się miesięcy.

• Czas od Bożego Narodzenia do Trzech Króli uważano tak dalece za święty, że nie wykonywano w nim żadnych ciężkich prac, jak np.: młocki, mielenia ziarna na żarnach; kobiety nawet przerywały przędzenie.


• 6 stycznia to dzień misyjny, w którym katolicy pamiętają o kapłanach i osobach świeckich pracujących w krajach misyjnych.