MARIA KOWNACKA

                                          

                                        11.09.1894 - 27.02.1982

Poetka, pisarka tłumaczka z języka rosyjskiego, autorka sztuk scenicznych i słuchowisk radiowych dla dzieci. Bibliotekarka, nauczycielka

• Maria Kownacka urodziła się w 1894 roku w Słupie w powiecie gostynińskim. Była córką Jana i Ludwiki z Lesznowskich Kownackich. Po przedwczesnej śmierci matki, z powodu trudnych kolei życiowych nie udało jej się skończyć studiów, o których marzyła.(Matka zostawiła córce spory majątek, który miał być przeznaczony na edukację. Ale przehulał go brat Kownackiej.)

Maria Kownacka w wieku 18 lat. Żródło „Plastusiowa mama. Wspomnienia o Marii Kownackiej”.

• Po I wojnie światowej założyła na wsi szkołę, którą samodzielnie prowadziła przez dwa lata.

PISAŁA:

„W roku 1914/1915, a następnie 1918/1919 pracuję w szkole, którą sama założyłam, w majątku Krzywda / pow. łukowski/, prowadząc jednocześnie: przedszkole, szkołę i kursy dla dorosłych analfabetów, we wsi gdzie nigdy dotąd nie było szkoły. Robię to zupełnie samozwańczo bez poparcia władz, a tym mniej właściciela majątku.
Pracuję zupełnie bezpłatnie, mając tylko utrzymanie w domu siostry, żony właściciela majątku.
Lata od sierpnia 1915 roku do czerwca 1918r. spędziłam, wysiedlona, w Mińsku Litewskim, (…)Ta moja samozwańcza szkółka jest uznawana przez władze, a nawet stawiana innym za wzór.
Pomoce naukowe sporządzam sama, własnego pomysłu. O założeniu biblioteki nie ma mowy. Brak mi na to pieniędzy
A tymczasem dzieci dopingują -„Niech nam pani co łopowi!”


Cóż było robić, trzeba było własnymi opowiadaniami zastąpić brak książek i własnego pomysłu obrazkami scenicznymi – brak repertuaru.
Tak więc moje pierwsze utwory powstały, jak to się teraz mówi: „na zamówienie społeczne”.

                                          www.zastawie-netau.net

• Praca pedagogiczna skłoniła ją do pisania wierszy i opowiadań dla dzieci. Pierwsze ukazywały się w „Płomyku” już w 1919 r. W tym także roku wyprowadza się do Warszawy

• W latach 1919-39 bibliotekarka w Ministerstwie Reform Rolnych (jej przełożoną była tam pisarka Maria Dąbrowska).

• W 1928 roku teatr kukiełkowy „Baj”. jest najstarszym teatrem lalek dla dzieci w Polsce

                                              

• Utwory książkowe Marii Kownackiej zaczęły się ukazywać w latach trzydziestych:

„Bajowe bajeczki i świerszczykowe skrzypeczki, czyli o straszliwym smoku i dzielnym szewczyku, prześlicznej królewnie i królu Gwoździku” (1935)

„Deszczyk pada słonko świeci” (1935)

„Plastusiowy pamiętnik” (1936)

„Kukuryku na ręczniku” (1936)

„O Jaśku co się z Rokitą założył” (1937)

„Cztery mile za piec” (1937)

„Miała babuleńka kozła rogatego” (1939)

„Proszę, przepraszam, dziękuję” (1939)

• Podczas okupacji Maria Kownacka przebywała na wsi, gdzie prowadziła tajne nauczanie. Do stolicy powróciła w 1944 roku. W czasie Powstania Warszawskiego była współredaktorką czasopism dla dzieci „Jawnutka” i „Dziennik Dziecięcy”
• Po wojnie zajmowała się wyłącznie twórczością literacką. Współpracowała ze scenami lalkowymi, placówkami oświatowo – wychowawczymi, zajmowała się również działalnością społeczną i publicystyczną. Wielkim powodzeniem cieszył się teatrzyk „Supełka i Węzełka” wymyślony przez Marię Kownacką w 1952 roku dla dzieci z sanatorium w Szklarskiej Porębie.

O swej twórczości mówiła :                    

"Wszystko, co piszę, staram się utrzymać w jasnych kolorach, aby na dziecięcej buzi wywołać uśmiech"

• W 1970 r. dzieci obdarowały ją Orderem Uśmiechu.
• W dowód uznania odznaczona została wysokimi odznaczeniami państwowymi, w tym Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem

• Umiera 27 II 1982 roku. Pochowana zostaje na Powązkach.

                                          

• W zapisie testamentowym pisarka życzy sobie, aby cała jej twórczość literacka została przejęta przez Bibliotekę Publiczną w Warszawie, zaś jej mieszkanie stało się muzeum twórczości literackiej pisarek dzielnicy Żoliborz m. in. Janiny Porazińskiej oraz Marii Dąbrowskiej

                                          

                                       

 

         
                                               
M.Kownacka podczas uroczystości wręczenia nagrody "Orlego Pióra" w Warszawie 1979

                  www.szukajwarchiwach.gov.pl

                                     Rytro 1955 rok
                                  www.laminerva.p

                                  Poradnik Bibliotekarza 1994 rok

                                kieleckietowarzystwonaukowe.pl

                                                      
                                                                    I wyd. 1936                     

                                             I wyd. 1957

                                 www. lubimyczytac.pl 

                                      www.tezeusz.pl

                                                 I wyd.

                                                I wyd. 1957

                                               www.allegro

                                                 

                                                            6 Wyd. 1954
                                      www.sprzedajemy,pl


                                            

                                                Wyd. I 1957
                                 www.garazilustracji.blogspot.com


                               
                                    Wyd. I 1965
                              www. kroliczajama.pl




                         

                                                       I wyd. 1958
                                 www.antykwariat-exlibris.com




                                     

                                   ? wyd. 1954
                                www.kwadryga.pl


                                  

                                            1962
                                       www.printerest

                           


PRYWATNIE :

• hobby – tkanie gobelinów, wytwarzanie miedzianej biżuterii, wyrób domowych przetworów, a także obserwacja ptaków, o których posiadała dużą wiedzę
• przyjaźniła się z ks. Janem Twardowskim - przepowiedziała, że będzie sławnym i znanym poetą oraz z Marią Dąbrowską i literaturoznawcą Bolesławem Faronem

          



BIOGRAFIA:




                                       


Szmidt wykonała imponujący kawał roboty. Dotarła do papierów, do których się dało dotrzeć, porozmawiała z ludźmi, z którymi się dało porozmawiać, nakreśliła niezbędne konteksty.                                                                                                                                         www.czaskultury.pl




                                   



Marię Kownacką – działaczkę społeczną, przyjaciółkę dzieci i kobietę z pasją – wspominają wnuki jej sióstr Zofii Malickiej i Janiny Holnickiej -Szulc. Dzięki ich zwierzeniom poznajemy dotychczas nieznane, prywatne życie autorki przygód Plastusia.
O pracy twórczej Marii Kownackiej, o jej wielkiej miłości do dzieci i przyrody mówią przyjaciele i znajomi, m.in. Wanda Chotomska, Krystyna Kolińska, Ewa Urbańska, Kazimierz Garstka i prof. Bolesław Faron

       

NOWOŚCI

DOROŚLI:

DZIECI: