środa, 22 lutego 2023

22 LUTEGO - 40 ROCZNICA ŚMIERCI MIECZYSŁAWA JASTRUNA.


  • poeta, prezentujący lirykę refleksyjno-filozoficzną i moralistyczną
  • tłumacz poezji francuskiej, rosyjskiej i niemieckiej
  • urodził się 29 października 1903 r. w Korolówce jako Mojsze  Agatsztajn
  • zmarł 22 lutego 1983 r. w Warszawie
  • jako 17-latek zmienił wyznanie na katolickie
  • absolwent UJ: germanistyka, polonistyka i filozofia
  • należał do grupy poetyckiej Skamander
  • w czasie II wojny światowej ukrywał się przed Niemcami pod nazwiskiem Jan Klonowicz
  • do 1957 roku komunista
  • należał do sygnatariuszy Listu 34 występujących w obronie wolności słowa
  • 28.08.1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz 

Książki Mieczysława Jastruna dostępne w naszych filiach:



   
   
        


     





     

wtorek, 21 lutego 2023

21 LUTEGO MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ JĘZYKA OJCZYSTEGO

 Dzień Języka Ojczystego to coroczne święto, które wypada 21 lutego. Ustanowienie tego święta miało na celu pomóc w ochronie różnorodności językowej jako dziedzictwa kulturowego.


„Język polski jest piękny, ponieważ szeleści jak jesienne liście, skrzypi jak mróz zimową porą, świszczy jak wiosenny wiatr, ale i tak rozgrzewa nas, niczym lato, ortografią i interpunkcją!”

                                                                                        Karolina Błażejczyk


MOWA POLSKA

Od stuleci polska mowa

ma w zapasie różne słowa -

kto się ćwiczy w ich wymowie,

ten bez trudu je wypowie!

Nie wierzycie? Sprawdźcie sami,

powtarzając razem z nami:

Skrajem parku rudy stworek

targa z górki spory worek,

w worku miarkę, tarkę, rogi,

bierki, serki i pierogi.

Nad rzeczułką nietoperze

taszczą paczkę poprzez perze,

w paczce kaszkę, ważkę, szelki,

muszkę, puszkę i muszelki

oraz miarkę, tarkę, rogi,

bierki, serki i pierogi.

Brzęczą pszczółki nad rzeczułką:

- Tu się trzeba puknąć w czółko!

Na cóż kaszka, ważka, szelki,

muszka, puszka i muszelki?

Po co miarka, tarka, rogi,

bierki, serki i pierogi?

Wszystko po to, aby z gracją

cieszyć się artykulacją,

bo kto ćwiczy się w wymowie,

znajdzie radość w każdym słowie!

Nie wierzycie? Sprawdźcie sami,

powtarzając razem z nami!

                                Małgorzata Strzałkowska



„Mów poprawnie, przy użyciu najmniejszej liczby słów, ale zawsze wyraźnie, ponieważ celem wypowiedzi nie jest ostentacja, a żeby ludzie cię rozumieli”. 

William Penn


A nade wszystko szanuj mowę Twą ojczystą/ Nie znać języka swego – hańbą oczywistą.” Franciszek Ksawery Dmochowski





CIEKAWOSTKI O JĘZYKU POLSKIM


  •  Polski alfabet opiera się na alfabecie łacińskim. Składa się z 32 liter. Do polskiego alfabetu nie zaliczamy liter: q, v oraz x. Występują one bowiem jedynie w wyrazach zapożyczonych z języków obcych.

  • Najstarsze zdanie zapisane w języku polskim pochodzi 1270 roku zapisane na karcie 24 Księgi henrykowskiej.

„Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai”
Po transkrypcji słowa te brzmią: Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj. We współczesnym języku polskim oznacza to: Daj, niech ja pomielę, a ty odpoczywaj.

  • W 1475 roku we Wrocławiu powstał pierwszy polski druk, zawierał on trzy modlitwy katolickie -35 lat po wynalezieniu druku przez Gutenberga.

"Ojcze nasz" wśród innych modlitw wydrukowanych po polsku w 1475 roku. 
Ilustracja z Encyklopedii staropolskiej Zygmunta Glogera.

  • Język polski zaliczono do grona jednych z trudniejszych języków.


  • Podobnym językiem również wywodzącym się ze słowiańszczyzny jest język czeski, słowacki.
  • Zażółć gęślą jaźń - to żartobliwe, najkrótsze zdanie zawierające wszystkie znaki diakrytyczne języka polskiego.

  • Najpopularniejszy polski łamaniec językowy?
„Cześć!”

  • Najdłuższe polskie słowo zawiera 54litery
 Dziewięćsetdziewięćdziesięciodziewięcionarodowościowego

 jest najdłuższym polskim słowem. Oznacza ono w przybliżeniu „dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć narodowości”

  •  Lista najtrudniejszych polskich słów zdaniem cudzoziemców.



                                   bezwzględny

                 Grzegorz  Brzęczyszczykiewicz 
  
  Pszczyna
Szczebrzeszyn
                                                                    szczęście
Szymankowszczyzna                       
                                          żółć     
  • Drożdżówka                           Ołówek
  •               Ślusarz                                    księżniczka
  • Świerszcz                 
                                             następstw

źdźbło


   W JAKI SPOSÓB DBAĆ O NASZ JĘZYK OJCZYSTY  ?


   🔅 Czytać, czytać, czytać... zwłaszcza  polską literaturę.


  🔅Korzystać ze słownika - jeśli nie ma pewności jak napisać lub                  powiedzieć


  🔅  Słuchać ludzi, którzy znają się na języku ( prof. Miodek, Bralczyk)


 🔅 Używać synonimów


 🔅 Starać się nie używać ( choć to trudne) zapożyczeń z innych języków


 🔅 Nie stosować wulgaryzmów