poniedziałek, 10 czerwca 2024

SIGRID UNDSET - 75 ROCZNICA ŚMIERCI

 


20.05. 1882 - 10.06.1949

Norweska powieściopisarka i nowelistka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1928 za „niezapomniany opis skandynawskiego średniowiecza”


  • Jej ojciec był znanym archeologiem ,filologiem nordyckim i klasycznym, dyrektorem  Muzeum Starożytności w Christianii (od 1925 r. Oslo) Mama była Dunką .Miała dwie młodsze siostry.

                       lokalhistoriewiki.no/wiki/Fil:Ingvald_Undset_portrett_ca_1885.jpg

  • Po śmierci ojca, który marzył o tym, by córka poszła w jego ślady- zrezygnowała z nauki na Uniwersytecie i po kursie dla sekretarek podjęła pracę w biurze firmy inżynierskiej w której pracowała 10 lat - utrzymując matkę i siostry

  • W 1905 duńskie wydawnictwo odrzuciło rękopis jej pierwszej powieści, Aage Nilssøn til Ulvholm. Wydawca zwrócił pisarce uwagę: 

„Proszę nie pisać więcej powieści historycznych. Proszę spróbować napisać coś współczesnego”.
                      www.lubimyczytać.pl


  • W 1907 r. ukazała się jej debiutancka powieść Pani Marta Ouliea w kolejnym roku opublikowany został zbiór nowel Szczęśliwy wiek. Po kolejnej wydanej książce Undset otrzymała państwowe stypendium, które pozwoliło jej zrezygnować z pracy biurowej i wyjechać w podróż.

  • W 1912 roku wyszła za mąż za malarza Andersa Castusa Svarstada i przez następne dziesięć lat stanęła przed ogromnym wyzwaniem wychowania trójki pasierbów i trójki własnego potomstwa przy niewielkim wsparciu finansowym i emocjonalnym ze strony męża. Ostatecznie wraz z dziećmi przeniosła się z Oslo do Lillehammer, a jej małżeństwo zostało unieważnione w 1924 roku, kiedy Undset przeszła na katolicyzm.

  • Po powrocie do domu w Norwegii była już znaną i lubianą pisarką, gdy w wieku 38 lat - w 1920 roku - ukazał się pierwszy tom jej głównego dzieła, trzyczęściowa Krystyna, córka Lavransa, a następnie w ciągu kilku lat napisała drugą i trzecią część.

     Tą powieścią i kolejnymi powieściami historycznymi( Olaf ,syn Auduna)  zdobyła światową sławę, a w 1928 roku - w wieku 46 lat - otrzymała Nagrodę Nobla.
    Pisarka zrezygnowała z wygłoszenia wykładu noblowskiego, twierdząc:
„Lżej mi pisać niż mówić, tym bardziej mówić o sobie”.







Nagrodę pieniężną o wartości 42 000 dolarów.  Całą nagrodę przekazała na rzecz organizacji charytatywnej pomagającej rodzinom z niepełnosprawnymi dziećmi.


  •  Od początku lat 30-tych krytykowała nazistowski dyskurs o wyższości rasy aryjskiej.W 1935 roku opublikowała esej zatytułowany "Postęp, rasa, religia", w którym zaatakowała rasistowską filozofię nazistów. W odwecie wszystkie jej książki zostały usunięte z bibliotek w Niemczech, a norweska nazistowska gazeta "Fronten" potępiła ją.  Kilka dni po inwazji III Rzeszy na Norwegię wygłosiła w radiu mowę wzywającą do walki z okupantem.Gdy Niemcy w kwietniu 1940 roku przeprowadzają inwazję na Norwegię, decyduje się na ucieczkę.  do Stanów Zjednoczonych. Jeszcze podczas pobytu w Szwecji ginie jej starszy, dwudziestosiedmioletni syn, Anders.

  • Swoją drogę do Stanów Zjednoczonych opisała „na gorąco” we wspomnieniach, wydanych w języku angielskim w 1942 r. Tam też broniła sprawy swojego okupowanego kraju i europejskich Żydów w pismach, przemówieniach i wywiadach
         
                                                       


  • Po powrocie do Norwegii w 1945 odznaczona została Krzyżem Wielkim Orderu Świętego Olafa. W ostatnich latach życia poświęciła się głównie literaturze dziecięcej. Zmarła na udar mózgu 10 czerwca 1949 w Lillehammer.


      prawdopodobnie pisała po nocach, piła dużo kawy i paliła jak komin.
      Buty z 1912 roku, torba, filiżanka do kawy, notatnik i papierośnica.
                    kunstnergruppataiga.blogspot.com

  • Została pochowana w Mansali, w Norwegii, obok grobów dwojga swoich dzieci z napisem: "Oto służebnica Pańska".


                  Sigrid Undset – www.umdenken jetzt (umdenken-jetzt.com)


Została pochowana w Mansali, w Norwegii, obok grobów dwojga swoich dzieci z napisem: "Oto służebnica Pańska


  Bjerkebæk był domem Sigrid Undset w Lillehammer. Kupiła posiadłość w 1921
                        www./lokalhistoriewiki.no/wiki/Bjerkebæk_(Lillehammer)


Pomnik Sigrid Undset w Lillehammer, wykonany przez Josepha Grimelanda i odsłonięty przez króla Olafa V w 1977 roku.
Zdjęcie: Elin Olsen (2013) www.lokalhistoriewiki.no/wiki/Bjerkebæk_(Lillehammer)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

ZAPRASZAMY.