Miejska Biblioteka Publiczna - Filia31: GRABOWSKI JAN ANTONI

środa, 16 marca 2022

GRABOWSKI JAN ANTONI - 140 ROCZNICA URODZIN

16. 03.1882 -19.07.1950

Polski pisarz, pedagog, znawca sztuki, autor monografii i przewodników po Warmii i Mazurach, znany przede wszystkim jako autor powieści dla dzieci, których bohaterami są zwierzęta.

Urodził się 16 marca 1882 roku w Rawie Mazowieckiej. W 1902 roku ukończył studia na Politechnice Warszawskiej, po czym w latach 1902-1906 pracował w szkołach warszawskich jako wykładowca matematyki. Następnie na dwa lata wyjechał do Monachium na studia nad historią sztuki. Po powrocie do kraju był nauczycielem gimnazjalnym w Warszawie, a potem, już w niepodległej Polsce, zajmował różne stanowiska w resorcie Ministerstwa Oświaty. W 1936 roku przeszedł na emeryturę.

Krótki czas mieszkał w Toruniu i w Chełmnie, okres okupacji jednak spędził znowu w Warszawie. Zaraz po drugiej wojnie światowej osiedlił się w Olsztynie, gdzie - jako naczelnik Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego odegrał pionierską rolę w organizowaniu życia kulturalnego na Warmii i Mazurach. Szczególną troską Grabowskiego było tu ocalenie zabytków i dzieł sztuki zdewastowanych podczas wojennej zawieruchy. W 1949 roku powrócił do Warszawy.

Grabowski był człowiekiem dużej wiedzy i wszechstronnych zainteresowań. W dziedzinie matematyki nie tylko opracował dla młodzieży szkolnej całą serię podręczników, ale także odsłonił z pyłu niepamięci i wydał stare traktaty o arytmetyce Benedykta Herbesta z XVI i Jana Aleksandra Gorczyna z XVII wieku.
Z dziedziny historii sztuki napisał kilka monografii omawiających zabytki Chełmna, Grudziądza i Torunia. Na trzy lata przed drugą wojną światową opublikował broszurę „Mazowsze Pruskie". Już w wyzwolonym Olsztynie przygotował do druku „Mazury i Warmię" (1948). Puścił w świat w starannych edycjach pamiętniki Paska, bajki Ezopa, Don Kichota, powieści Rzewuskiego i Chodźki.
Jego kariera pisarska rozpoczęła się w 1916 i trwała ponad dwadzieścia lat, a jego książki dla dzieci wciąż cieszą się ogromną popularnością – każde z jego opowiadań miało wiele wydań. Oddał się gatunkowi trudnemu, często niesłusznie lekceważonemu: literaturze dla dzieci. Stworzył kilka arcydzieł, tłumaczonych wielokrotnie na obce języki, a w Polsce wciąż wznawianych i ciągle popularnych wśród najmłodszych.

Tuż przed śmiercią, jeszcze mieszkając w Olsztynie, przygotował dwutomowe "Opowiadania", rodzaj zbiorowego wydania swej twórczości dla dzieci. Weszły do tego wydania następujące opowiadania: "Finek", "Europa. Prawdziwa historia o kotce", "Reksio i Pucek", "Puc, Bursztyn i goście", "Skrzydlate bractwo" i "Kochany zwierzyniec". Druk "Opowiadań" ukończono w 1950 roku. Autor nie zdążył dołączyć do tego wydania dwu książek, napisanych w Olsztynie - "Wilk, koza i koźlęta" oraz "Puch kot nad koty". Ostatnia znalazła się w witrynach księgarskich już po śmierci Grabowskiego. Wszystkie te książki miały wiele wydań.

Jan Grabowski był uroczym gawędziarzem. Potrafił ciekawie i mądrze opowiadać. Niezwykle dbał o swój wygląd zewnętrzny i estetykę swego mieszkania. Był typem epikurejczyka, jakby igraszką losu przeniesionego w nasze czasy. Mawiał, że pragnie elegancko przejść przez życie.