środa, 13 listopada 2024

13.XI 1924 - LITERACKA NAGRODA NOBLA DLA WŁADYSŁAWA ST. REYMONTA

 13 listopada 1924 r. została przyznana przez Szwedzką Akademię w Sztokholmie, Literacka Nagroda Nobla dla Wł. St. Reymonta.


                                                    1924 r.





  • Konkurencja nie należała jednak do łatwych. Wśród innych kandydatów do literackiej Nagrody Nobla znajdowały się wówczas nazwiska takie jak: Maksym Gorki, Thomas Hardy, Blasco Ibanez, Thomas Mann, Sigrid Undset oraz ... Stefan Żeromski.
  • Władysław Stanisław Reymont publikował „Chłopów” w odcinkach w latach 1902-1908 w „Tygodniku Ilustrowanym”. W całości wydano ich w latach 1904-1909 w wydawnictwie „Gebethner i Wolff”. Czytelnicy pisali do redakcji w sprawie wstrzymania jej druku. Wśród nieprzychylnych Reymontowi głosów znalazł się sam autor Legendy Młodej Polski – Stanisław Brzozowski




  •  Powieść zekranizowano  pierwszy raz jeszcze zanim Reymont otrzymał literacką Nagrodą Nobla. Ten czarno-biały film powstał w roku 1922, niestety taśma się nie zachowała. Kolejna ekranizacja powstała w 1972 roku: to słynny serial, mający też skróconą wersję kinową. W roku 2023 powieść Reymonta doczekała się nowej adaptacji. To pełnometrażowy film animowany zrealizowany techniką malarską, w oparciu o nagrania z aktorami reżyserii Doroty Kobieli-Weichman  i  H. Welchmana.

  • Powieść Chłopi powstawała siedem  lat. Niedługo przed terminem druku Reymont zdecydował się wprowadzić poprawki. Zniszczył wtedy większość pracy i w rezultacie napisał dzieło od nowa!
  • Duża część powieści pisana była w czasie pobytu pisarza w Paryżu, gdzie, jak twierdził Reymont, „łatwiej było mu się skupić na pracy niż na ziemiach polskich”.

  • Po raz pierwszy do Nagrody Nobla zgłosiła Reymonta już w 1919 r. Akademia Umiejętności w Krakowie. W 1920 r.  kandydaturę autora "Chłopów" zgłosił członek Komisji Nobla - Per Hallström. Ważną rolę w popularyzacji powieści w Szwecji oraz wpływ na decyzję Komisji miało ukazanie się przekładu "Chłopów" na język szwedzki dokonane przez Ellen Wester.
                                                                           www.interia.pl

  • Do dziś powieść została przełożona na 27 języków, pierwszy był niemiecki. – Przekładu dokonał Jan Paweł Kaczkowski w 1912 roku

"Oszołomiony jestem tą niespodzianką. I w takich okolicznościach przyszła, że wygląda na gorzką ironię życia. Bo na cóż mi to wszystko? Chory jestem, miałem świeżo zapalenie płuc, jeszcze z trudem przechodzę z pokoju do pokoju. Żyję odosobniony i na srogiej diecie. Odszedłem wewnętrznie od świata i od spraw jego. Nieznany wczoraj i lekceważony nawet przez rodaków, dzisiaj muszę brać pozę i twarz sławnego człowieka. Czy to nie warte śmiechu?" 

(list do przyjaciela, dziennikarza Wojciecha Morawskiego.)

 Okropne! Nagroda Nobla, pieniądze, sława wszechświatowa i człowiek, który bez zmęczenia wielkiego nie potrafi się rozebrać. To istna ironia życia. Urągliwa i prawdziwie szatańska”

(list do Alfreda Wysockiego.)

Pisarz znajdował się wówczas u kresu życia i przyjął wiadomość o wyróżnieniu z goryczą. Schorowany, nie był w stanie samodzielnie odebrać nagrody na ceremonii w Sztokholmie. W jego imieniu dostał ją polski przedstawiciel dyplomatyczny w Szwecji, Alfred Wysocki.

Polski noblista został pochowany w Alei Zasłużonych na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim. Serce wmurowano w filarze kościoła Świętego Krzyża w Warszawie.





Brak komentarzy:

Prześlij komentarz