środa, 19 maja 2021

CZESŁAW JANCZARSKI - 50 ROCZNICA ŚMIERCI

Poeta, tłumacz, autor książek dla dzieci, młodzieży i dorosłych, klasyk polskiej literatury dla dzieci.



  • Urodził się 2 września 1911 r. w Hruszwicy (na Wołyniu) w rodzinie ziemiańskiej.
  • W 1932 roku rozpoczął naukę na wydziale matematyczno-przyrodniczym Uniwersytetu Lwowskiego, a dwa lata później – na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie studiował filologię polską.
  • Debiutował w 1933 r. zbiorem „Akwarelą”, a jako autor utworów adresowanych do dzieci – w 1936 r. na łamach pisma „Słonko”. Przed wojną ukazały się jeszcze dwa tomiki poetyckie – „Imię na korze” (1934 r.) i „Błękitna chustka” (1936 r.). Z jego inicjatywy w 1935 r. założona została w Równem grupa poetycka „Wołyń”, której działaniom patronował Józef  Czechowicz.(pseudonim literacki Jan Antkiewicz)
  • Pierwszy wiersz dla dzieci opublikował w pisemku „Słonko” w 1936 roku. Od tego czasu stale współpracował z pismami dziecięcymi „Poranek”, „Płomyczek” i „Mały Płomyczek”, dla których tłumaczył również teksty z języka rosyjskiego. Pracował w wydawnictwach „Czytelnik” i „Nasza Księgarnia”, był redaktorem audycji poetyckich w Polskim Radiu.
  •  Był redaktorem naczelnym pisma dla najmłodszych „Miś”Było to pierwsze po wojnie czasopismo dla dzieci – pierwszy numer ukazał się 15 lutego 1957 roku. W czerwcu 2010 roku ukazał się po raz ostatni.
 


  • Stworzył  literacką postać  Misia Uszatka, który był bohaterem kilku zbiorów opowiadań, oraz przeszło stu dobranocek i krótkich filmów. Jednak głównym obszarem jego twórczości było pisanie dla dzieci. Tematyka jego książek oscyluje wokół spraw najbliższych dziecku, wokół codziennego życia,  sytuacji  w domu czy w przedszkolu. Z jego książek dowiemy się wielu pożytecznych rzeczy, które pomagają tłumaczyć otaczający świat. Czesław Janczarski jest autorem blisko 75 książek dla dzieci i młodzieży, oraz wielu przekładów i wierszy, publikowanych w pismach dla młodych czytelników.

                   
                                                       1960                                     1963

                          
 

                                                                       1964

                                                 1967                                  1970                                 
                                                  
  
reprintowe wydanie z 2018 roku
zawiera 2 ostatnie tomy Bajki ... i Zaczarowane


Czesław Janczarski historie o misiu Uszatku zebrał w 5 edycjach książkowych.

 
  • Za pracę literacką na rzecz dzieci uhonorowany został w 1957 r. Złotym Krzyżem Zasługi. W 1960 r. otrzymał również nagrodę Prezesa Rady Ministrów.
  • W latach 50. powrócił także do twórczości dla dorosłych. Kolejno ukazały się następujące tomy wierszy: „Wykrój liścia” (1957 r.), „Dzbanek i źródło” (1960 r.), „Wiersze z natury” (1966 r.) i „Portret z gałązek i ziół” (1970 r.).





Janczarski był człowiekiem niezwykle otwartym, kreatywnym i ambitnym. Pracował dużo. Niektórzy mówili, że nawet dużo za dużo. Ale nie tracił humoru. ).

Był postacią niezwykłą, zwracała uwagę jego wyjątkowa elegancja, a jednocześnie był obdarzony olbrzymim humorem. Pod jego rządami redakcja „Misia” była zdecydowanie najweselszym miejscem w wydawnictwie Nasza Księgarnia. W jego piśmie debiutowało wiele, sławnych później, nazwisk literatury dla dzieci i młodzieży.

Karol Estreicher jr, Dziennik wypadków, t. I (1939-1945), Kraków 2001, s. 408; D. Matelski, Karol Estreicher jr 1906-1984 – biografia wielkiego Polaka, t. II (1939-1945), Kraków 2017, (s. 513)


  • Ojciec scenarzysty Jacka Janczarskiego dziadek muzyka Borysa Janczarskiego oraz Aleksandry i Marianny Janczarskiejj.
  • Czesław Janczarski zmarł 19 maja 1971 r. w Warszawie. Podczas spotkania z dziećmi w jednej ze szkół podstawowych w Siedlcach, zasłabł. Doznał ataku serca. Przewieziono go do stolicy, ale pisarza nie udało się uratować. Miał 60 lat.

                                       

       On śpi już - w skrzydłach –

    pogrążony w jaskry.

                 Misiów i Dzieci świetlisty Przyjaciel 

            nazywał się Czesław Janczarski.

         (S. Grochowiak)  

  





Tomiki poezji dla dorosłych

 


Nie mijam

Skrzywdzonego kota nie mijam
i psa z kulawą nogą,
ani motyla leżącego na szynach.
Nie mijam ptaka z połamanym skrzydłem,
zerwany kwiat odnoszę do domu ,
nad zabłąkaną mrówką się schylam.


I gdy słyszę w gwiazdach
szum odrzutowca ,
myślę : dlaczego w epoce atomu
ludzie tak często mają podstępny krok kocich łap,
psim zębem patrzą na siebie wrogo ?


Widzę za oknem dzieci :
zaczynają już one rozumieć ten wiek.
Czy nie mijają ,
czy odnoszą do domu,
czy schylają się?
- myślę, dziwną zdjęty trwogą.




ŹRÓDŁO:

www.mp3.edu.pl/historia
https://alchetron.com/
www.teatrnn.pl
wiersze55.blogspot.com
www. empik.pl
Dalsze przygody Misia Uszatka




książki. W jednym z artykułów powojennych,
zamie
szczonych na łamach czasopisma („Życie Szkoły” 1965, nr 4), pisał:
Każdy utwór wierszowany dla dzieci winien służyć wychowaniu dziecka. Wychowanie moralne,
ro
z
szerzanie zakresu wiadomości o świecie
-
to dwie najczęściej spotykane tendencje w utworach dla
m
a
łych czytelników. Wiersz może spełniać również cele praktyczne rozszerzając słownictwo, ucząc
pr
a
widłowej wymowy, inspirując spostrzegawczość, rozwijając wrażliwość na rzeczy piękne,
wyr
a
biając poczucie humoru.
Opowiadając się za prostotą i komunikatywnoś
cią wiersza dziecięcego, Janczarski przeciwny
był daleko idącym „eksperymentom formalnym”, które by utrudniały małemu dziecku dotarcie do
świata uczuć i rzeczy.
Potrzeby dziecięcej wyobraźni
były dlań głównym kryterium wyboru
określ
o
nych treści i środków
wyrazu poetyckiego; preferował nieraz doraźne cele wychowawcze,
choć jego subtelna wrażliwość na piękno przyrody, wrodzony liryzm i klarowny język skutecznie
przeciwstawi
a
ły się pułapkom uproszczonego dydaktyzmu czy moralizatorstwa.
W z artykułów powojennych,
zamie
szczonych na łamach czasopisma („Życie Szkoły” 1965, nr 4), pisał:
Każdy utwór wierszowany dla dzieci winien służyć wychowaniu dziecka. Wychowanie moralne,
ro
z
szerzanie zakresu wiadomości o świecie
-
to dwie najczęściej spotykane tendencje w utworach dla
m
a
łych czytelników. Wiersz może spełniać również cele praktyczne rozszerzając słownictwo, ucząc
pr
a
widłowej wymowy, inspirując spostrzegawczość, rozwijając wrażliwość na rzeczy piękne,
wyr
a
biając poczucie humoru.
Opowiadając się za prostotą i komunikatywnoś
cią wiersza dziecięcego, Janczarski przeciwny
był daleko idącym „eksperymentom formalnym”, które by utrudniały małemu dziecku dotarcie do
świata uczuć i rzeczy.
Potrzeby dziecięcej wyobraźni
były dlań głównym kryterium wyboru
określ
o
nych treści i środków
wyrazu poetyckiego; preferował nieraz doraźne cele wychowawcze,
choć jego subtelna wrażliwość na piękno przyrody, wrodzony liryzm i klarowny język skutecznie
przeciwstawi
a
ły się pułapkom uproszczonego dydaktyzmu czy moralizatorstwa.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz