TYDZIEŃ KSIĄŻEK ZAKAZANYCH...

Od 26 września do 2 października trwa tegoroczny Tydzień Zakazanych Książek. Przebiega pod hasłem “Książki nas łączą. Cenzura nas dzieli”. Obchodzone jest na całym świecie od 1982 r. Organizowane zwykle w ostatnim tygodniu września, podkreśla wartość bezpłatnego i otwartego dostępu do informacji oraz szkodliwość cenzury

W XX wieku ze względów politycznych w różnych krajach objęto zakazem publikacji i rozpowszechniania różne pozycje.

 

ZWIĄZEK RADZIECKI

 

Książka zakazana w Illinois (1984) na wniosek radnego ze względu na rasizm i niestosowny język (użycie w niej słowa „nigger”). Zdanie radnego podzielili uczniowie i rodzice. Od momentu wydania budziła silne emocje w USA, została też zakazana w 1853 r. w Rosji z powodu podważania nauk Kościoła prawosławnego i poddawanie w wątpliwość autokratycznej władzy. 

Książka przez 13 lat była sprzedawana w wersji ocenzurowanej przez wydawcę, gdzie zmieniono treść ponad 75 fragmentów. W 1998 r. usunięta z listy lektur w Missisipi za bluźnierstwo. Cenzurę zniesiono po protestach uczniów i rodziców. Ironią losu jest, że książka porusza temat cenzury i palenia książek.

Powieść wywierała bardzo duży wpływ na czytelników: ubierali się oni jak główny bohater, znacznie też wzrosła liczba samobójstw (samobójcy umierali z egzemplarzem książki w kieszeni). Publikacja książki została zakazana przez kościół, z powodów religijnych i społecznych. Zdaniem duchownych nakłaniała ona do samobójstwa. W 2007 r. znalazła się na tzw. indeksie Giertycha

Do końca lat 80. XX w. książka była zakazana przez polską cenzurę, ponieważ przedstawiała ustrój totalitarny, nawiązując do rosyjskich władz. Pierwsze oficjalne polskich wydanie ukazało się dopiero w 1988 r., mimo to od końca lat 70. powieść cieszyła się dużym zainteresowaniem i krążyła w drugim obiegu. W Kenii zakazano jej w 1991 r., ponieważ krytykowała skorumpowanych przywódców, natomiast w 2002 r. w szkołach w Zjednoczonych Emiratach Arabskich - z powodu... bohaterów w postaci mówiących świń. Uznano, że taki obraz godzi w wartości religii islamskiej.

Głośna i kontrowersyjna powieść w części inspirowana biografią Mahometa. Wielu muzułmanów uważa treści w niej zawarte za bluźniercze dla islamu. W 1989 roku została wydana fatwa, która napiętnowała zarówno książkę i autora, jak również każdego, kto przyłożył rękę do jej rozpowszechniania. W wyniku fatwy został zamordowany japoński tłumacz, włoski prawie zginął, a w kilku wydawnictwach podłożono bomby. Szatańskie wersety są zakazane w następujących krajach za bluźnierstwo wobec islamu: Bangladesz, Egipt, Indie, Iran, Kenia, Kuwejt, Liberia, Malezja, Papua Nowa Gwinea, Pakistan, Senegal, Singapur, Sri Lanka, Tanzania, Tajlandia.

KSIAŻKI CENZUROWANE Z POWODÓW POLITYCZNYCH

Archipelag Gułagag - Aleksander Sołżenicyn
Chata wuja Toma - Harriet B. S.
Doktor Żywago - Boris Pasternak
Folwark zwierzęcy - George Orwell
Grona gniewu - John Steinbeck
Książę - Niccolo Machiavelli
Manifest komunistyczny - Karol Marks, Fryderyk Engels
Mein Kampf - Adolf Hitler
Na Zachodzie bez zmian - Erich Maria Remarque
Rok 1984 - George Orwell197
Rzeźnia numer pięć - Kurt Vonnegut


KSIĄZKI CENZUROWANE Z POWODÓW RELIGIJNYCH

95 tez - Marcin Luter
Biblia
Cierpienia młodego Wertera - Johann Wolfgang von Goethe275
Czerwone i czarne - Stendhal
Dialog o dwu najważniejszych układach świata - Galileo
Koran
Nowy Testament (przeklad Williama Tyndale'a)
O powstawaniu gatunków - Karol Darwin
Oliver Twist - Charles Dickens
Ostatnie kuszenie Chrystusa - Nikos Kazandzakis
Religia w obrębie samego rozumu - Immanuel Kant
Szatańskie wersety - Salman Rushdie
Talmud

KSIĄŻKI CENZUROWANE Z POWODÓW OBYCZAJOWYCH

Amber - Kathleen Winsor
Azyl - William Faulkner
Dekameron - Giovanni Boccaccio
Grupa - Mary McCarthy
Juda nieznany -Thomas Hardy
Kamasutra
Kandyd - Wolter
Kochanek lady Chatterley - David Herbert Lawrence
Księga tysiąca i jednej nocy
Lolita - Vladimir Nabokov
Miasteczko Peyton Place - Grace Metalious
Pamiętniki Fanny Hill - John Cleland408
Pani Bovary - Gustave Flaubert
Sztuka kochania - Owidiusz
Tragedia amerykańska - Theodore Dreiser
Uciekaj króliku-John Updike
Ulisses - James Joyce
Wyznania -Jean-Jacques Rousseau
Zakochane kobiety - David Herbert Lawrence
Zwrotnik Raka; Zwrotnik Koziorożca - Henry Miller
Cierpienia młodego Wertera - Johann Wolfgang von Goethe
Czerwone i czarne - Stendhal


KSIĄŻKI CENZUROWANE Z POWODÓW SPOŁECZNYCH

451 stopni Fahrenheita - Ray Bradbury
Buszujący w zbożu - J.D. Salinger
Cujo - Stephen King
Dziennik - Anne Frank
Inny kraj - James Baldwin
Lot nad kukułczym gniazdem - Ken Kesey
Mechaniczna pomarańcza - Anthony Burgess
Myszy i ludzie - John Steinbeck
Nagi Lunch - William S. Burroughs
Nowy wspaniały świat - Aldous Huxley
Opowieści Kanterberyjskie - Geoffrey Chaucer
Paragraf 22 - Joseph Heller
Przygody Hucka - Mark Twain
Szkarłatna litera - Nathaniel Hawthorne
Szklany klosz - Sylwia Plath
Zabić drozda - Harper Lee
Żywot własny - Benjamin Franklin

ŹRÓDŁO:  www.kultura.onet.pl

Niech Tydzień Zakazanych Książek  będzie okazją do zainteresowania ciekawymi przypadkami z historii literatury, zachęcił do czytania, także książek, którym przypięto łatkę niepoprawności politycznej, obyczajowej…