ŚWIATOWY DZIEŃ BRAILLEA

 

4 stycznia to Światowy Dzień Braille’a – najbardziej popularnego na świecie pisma dla niewidomych i słabowidzących. To jeden z pierwszych przykładów umożliwiających niepełnosprawnym większą niezależność. ( niewidomi czytają książki, poruszają się po mieście, robią zakupy, notatki bo tym sposobem można wszystko. Istnieją notacje: matematyczna, chemiczna, fizyczna i muzyczna. Pomagają one osobom z dysfunkcją wzroku poznawać świat nauki i techniki, a także kształcić się muzycznie. pispi) . Święto przypada w dniu urodzin twórcy alfabetu Luisa Braille’a. i  obchodzone jest od 2019 r. z inicjatywy Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Podstawa alfabetu to sześciopunkt ułożony w kształt prostokąta, który – dzięki różnorodnej konfiguracji liczby punktów – może uzyskać aż 63 znaki. Ze względu na swój uniwersalny charakter, posługują się nim osoby niewidome i niedowidzące na całym świecie.

                                                                  

                                                          04.01. 1809 - 06.01. 1852

Twórca alfabetu, Louis Braille, mając zaledwie trzy lata stracił wzrok w czasie wypadku w warsztacie swoich rodziców. Alfabetu uczył się poprzez dotykanie liter stworzonych z gwoździ w deskach, a w wieku 10 lat uzyskał stypendium w szkole dla niewidomych w Paryżu. Louis w wieku 16 lat, zainspirowany przez emerytowanego kapitana, który wprowadził go w tajniki systemu korespondencji używanego przez francuską armię, opracował własny system pisma, który znacznie ułatwił życie niewidomych.

• Istnieją specjalne maszyny do pisania jak i klawiatury do komputerów wykorzystujące ten alfabet. Istnieją również specjalne czytniki e-booków „wyświetlające” litery alfabetu Braille’a, jak i nawet smartwatche.

• Niezbędne okazały się także dostosowania alfabetu Braille’a do różnych języków. Język polski potrzebował na przykład oznaczenia na „ą”, „ę”, „rz”, „ż” itd. Dostosowanie to pojawiło się już w dwudziestoleciu międzywojennym dzięki dwóm zakonnicom – Elżbiecie Czackiej i Teresie Landy.

Linijka brajlowska oraz dłutko do pisania analogowego przez osoby niewidome

• lustracje najczęściej pojawiają się w podręcznikach i literaturze dla dzieci. Są one zamieszczane jako wypukłe kontury lub z użyciem różnych fakturowo materiałów (które układają się w kolaż). Rysunki uwypuklone na brajlowskim papierze składają się ze zlokalizowanych bardzo blisko siebie wypukłych punktów, które tworzą linie i powierzchnie

• Harry Potter w języku Braille’a to aż…36 tomów! To dlatego, że wersja drukowana Braille’a zajmuje kilkakrotnie więcej miejsca niż czarny druk.

 MBP Katowice - dla niewidomych i osób słabowidzących

Największy zbiór książek do słuchania audiobooków i Larixów – książek mówionych, nagrywanych dla osób niewidomych i niedowidzących) znajduje się w Oddziale Książki Mówionej w Filii nr 1 w Śródmieściu – liczy ponad 7 tysięcy tytułów. We wspomnianej filii osoby niewidome wypożyczyć mogą również Czytak – urządzenie do odsłuchiwania Larixów.