ALFRED SZKLARSKI

 

21.01.1912 - 9.04.1992

                                                                

Pisarz i podróżnik

Do pisania wystarczyła mu ogromna wyobraźnia, amerykańskie wydania "National Geographic", kilka tomów encyklopedii i pamiątki przywożone przez żonę, Krystynę, z wakacji. Po wojnie za jej namową tylko raz wybrał się na egzotyczną wycieczkę do Egiptu. Tam, na jednym z cmentarzy, nieznajomy poczęstował go zatrutymi daktylami. Szklarski cudem uniknął śmierci, a resztę wyjazdu spędził w szpitalu. Obiecał wtedy, że nigdy więcej nie opuści Polski, nawet jeśli miałby zrezygnować z pisania. Przez całe życie zachował podwójne, polsko-amerykańskie obywatelstwo.

"Stany Zjednoczone są jedynym krajem zamorskim, jaki znam ze swojej obserwacji",
                          www.kultura.onet.pl

• Urodził się w Stanach Zjednoczonych Przybył do Polski w roku 1926, początkowo mieszkał we Włocławku, a od 1932 roku w Warszawie, gdzie studiował na Akademii Nauk Politycznych.
• Podczas wojny działał, pisywał powieści dla kolaboracyjnych pism. Był jednak żołnierzem AK, walczył w powstaniu warszawskim. Po wojnie otrzymał wyrok 8 lat więzienia za kolaborację. Zwolniony w 1953 roku.
• Jego debiutanckim utworem była powieść sensacyjna „Gorący ślad”, która ukazała się w 1946 r.

• W latach 60 – tych zaś postała powieść science – fiction dla młodzieży pt. „Sobowtór profesora Rawy”.

   

• Był redaktorem w wydawnictwie „Śląsk”

• Do jego najsłynniejszych książek, oprócz cyklu o przygodach Tomka Wilmowskiego (pierwsza część ukazała się w roku 1957), należała trylogia napisana wspólnie z żoną „Złoto Gór Czarnych”, opisująca dzieje Indian północnoamerykańskich w ich walce z białymi kolonizatorami. Szklarski był przeciwnikiem przemocy, w swych książkach propagował tolerancję, szacunek dla odmienności innych kultur.

Trzeba kochać wszystkich ludzi. Rozumieć ich. Tylko jeśli sami będziemy mieli przyjazny stosunek do wszystkich, będziemy mogli zachować własny kręgosłup. To jest dla mnie najważniejsze. Aby człowiek zawsze był sobą, w każdych okolicznościach – tłumaczył pisarz.

• Serię o przygodach Tomka zaczął pisać w 1957 roku, ostatni dziewiąty tom wyszedł już po jego śmierci, w 1994 roku. Dzieło pod tytułem "Tomek w grobowcach faraonów" dokończył ks. Adam Zelga na podstawie notatek pisarza.

                                                             ks. Adam Zelga

                                                 www.gosc.pl

Tomek w krainie kangurów (1957)

Tomek na Czarnym Lądzie (1958, wcześniej wydany również jako Przygody Tomka na Czarnym Lądzie)

Tomek na wojennej ścieżce (1959)

Tomek na tropach Yeti (1961)

Tajemnicza wyprawa Tomka (1963)

Tomek wśród łowców głów (1965)

Tomek u żródeł Amazonki (1967)

Tomek w Gran Chaco (1987)

Tomek w grobowcach faraonów (1994)

  "Wymyślam książki, które sam chciałem czytać w dzieciństwie" - zwykł mawiać Alfred Szklarski.

              

Do maszyny Alfred Szklarski zasiąść mógł dopiero po przyjściu z pracy w wydawnictwie „Śląsk” i przypilnowaniu dzieci podczas zadania domowego. Za oknem był już szary zmierzch nad wyjątkowo szarymi Katowicami, gdy spod czcionek wydobywała się kolejna barwna przygoda Tomka. Czasem autor wstawał wcześniej, by jeszcze przed pójściem do pracy dopisać to i owo. „Tomki” testowane były na dzieciach. Kiedy podczas czytania na głos kolejnej części powieści któraś z latorośli wierciła się niecierpliwie, pisarz wiedział, że ten fragment trzeba poprawić -www.antryj.pl

• Do napisania 9-tomowej sagi  zainspirował go kolega z wydawnictwa. 

Pomyślałem, że warto byłoby, żeby polski autor napisał powieść cykliczną dedykowaną młodemu czytelnikowi

                                          www.kultura.onet.pl

• Według zamysłu autora cykl miał liczyć dziesięć tomów. 
•  Dziesiąty tom cyklu ukaże się nakładem Wydawnictwa Muza już w maju. Dopełnienie przygód Tomka Wilmowskiego za zgodą rodziny Alfreda Szklarskiego spisał Maciej J. Dudziak, antropolog kultury, etnolog i kulturoznawca, pracownik naukowy Akademii im. Jakuba z Paradyża. W pracy nad dziesiątym tomem cyklu posiłkował się notatkami pozostawionymi przez zmarłego w 1992 pisarza.

Tomek, kapitan Nowicki oraz Sally przybywają na Alaskę tym razem jako uczestnicy wspólnej naukowej wyprawy amerykańskiego uniwersytetu w Chicago oraz Brytyjskiego Towarzystwa Geograficznego. Wyprawę finansuje znany milioner i filantrop – John Davison Rockefeller. Na miejscu okazuje się jednak, że wcześniejsza grupa geologów i kartografów, do której mieli dołączyć Polacy, zniknęła bez śladu w tajemniczych okolicznościach... Tomek, Sally oraz kapitan Nowicki ruszają na północ z wyprawą ratunkową.

• Ponadto napisał:

      -Tornado (Warszawa 1943, Wyd. Polskie; pod pseud.: Aleksander Gruda)

     - Gorący ślad. Współczesna powieść sensacyjna (1946, pod pseud.: Alfred                Bronowski)

    - Trzy siostry. Powieść (1946, pod pseud.: Alfred Bronowski)
    - Błędne ognie. Opowieść współczesna z życia górników (1947, pod pseud.:              Alfred Bronowski)
    - Nie czekaj na mnie. Powieść współczesna (1947, pod pseud.: Alfred                      Bronowski)
   -Tomek w tarapatach (1948, pod pseud.: Fred Garland)
   -Sobowtór profesora Rawy (1963, powieść science fiction dla młodzieży)

• Laureat wielu prestiżowych nagród literackich i odznaczeń, między innymi "Orle Pióro" (1968), Orderu Uśmiechu (1971) oraz Nagrody Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla młodzieży (1973, 1987). Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Ojciec też był bardzo rodzinny. Dla niego nie liczyły się imprezy na mieście, ale dom, żona, dzieci. Z drugiej strony rodzice prowadzili dom otwarty, przychodziło sporo gości. Ojciec nauczył mnie, że rozmowa z drugim człowiekiem jest bardzo ważna. Zawsze odrywał się od pisania, gdy ktoś chciał z nim pogadać. Mógł to być hydraulik, mechanik czy Wilhelm Szewczyk, z którym się przyjaźnił. Wyglądało na to, że każda rozmowa coś mu daje.  

Pisał o dalekich krainach tak realistycznie, bo rzetelnie przygotowywał się do każdej książki.


Jeszcze w Ameryce ojciec miał bliskiego przyjaciela, Tomka Brandysa. Potem ich drogi się rozeszły, ale ojciec nigdy go nie zapomniał. Opisał go jako Tomka Wilmowskiego

Bosman Tadeusz Nowicki nosił cechy dwóch prawdziwych postaci, kuzynów Szklarskiego, marynarzy.Byli rośli, mocno zbudowani, bezpośredni. Ojciec był do nich bardzo przywiązany; w czasie wojny obydwaj zaginęli bez wieści

                        wspomnienia córki Bożeny Szklarskiej- Nowak
                                  www.slaskie.naszemiasto.pl

                                   

                                                          www.diafilm.pl

                                   żona Krystyna i jego córka Bożena

www.gosc.pl

• Mieszkał w skromnej kamienicy przy ulicy Jordana 7 w Katowicach. Miał pokój pełen pamiątek ze wszystkich kontynentów. Musiały zastąpić pisarzowi podróże, których nie znosił . Pamiątki zwoziła mu żona, która przepadała za zwiedzaniem dalekich krajów.

Katowice - cmentarz ul. Sienkiewicza

www.sp.sarnow.p

  

Katowice - Plac Grunwaldzki

www.pomnikowo.eu

Książki A. Szklarskiego przeznaczone są dla tych, którzy lubią przygody i poznawanie odległych miejsc i kultur. Zawierają wiedzę etnograficzną, geograficzną i historyczną oraz trzymają w napięciu. To doskonała lektura dla młodzieży i dorosłych.