PONADCZASOWI BOHATEROWIE: ZWIERZĘTA W KSIĄŻKACH DLA DZIECI

 Zwierzęta są miłym i ciągle ciekawym tematem książek - oprócz rozrywki, dostarczają wiele informacji, wiedzy, uczą empatii - zapadają głęboko w pamięć. Niektóre z nich pamiętamy w dorosłym życiu

Zwierzęta są nam tak bliskie i drogie, że samo 

pisanie o nich może być radością, 

nawet gdyby nie miało się czasu o nich pisać.

                                                               Ks. Jan Twardowski: Zawierzyć zwierzętom

• KONIK GARBUSEK

Wania mieszkał wraz z ojcem i dwoma braćmi na wsi. Rodzina żyła z uprawy ziemi, więc gdy pewnego razu ich plony były każdej nocy niszczone - mężczyźni bali się, że nie będą mieli pieniędzy, by przetrwać zimę. Postanowili więc, że nocą jeden z młodzieńców będzie pilnował ziemi, by nic się nie stało. Starsi bracia Waniuszki nie byli uczciwi. Choć chwalili się swoją odwagą i bohaterską postawą - tak naprawdę trzęśli się ze strachu i swój dyżur na polu spędzili chowając się gdzie się dało. Wania była natomiast najmłodszy z rodziny. Głuptasek był z niego straszny i leniuszek. Ale za to serce miał złote i zawsze był bardzo uczciwy. Los wynagrodził mu jego postawę i chłopiec otrzymał w darze trzy przepiękne rumaki ze złotą grzywą i małego konika Garbuska. I właśnie wtedy rozpoczęła się jego przygoda, w której ze zwykłego biednego rolnika nasz Wania stał się carem Rosji. Ale jak do tego doszło?

• FERDYNAND WSPANIAŁY

 

"Napisałem książkę o psie, a teraz sumienie mnie gryzie. Po czterdziestu latach. Uchodzę za tego, co to wszystko wymyślił, a to guzik prawda. Ja rzeczywiście tę książkę napisałem, ale wymyślił ją pies. I to w dodatku pies, że tak powiem, płci pięknej, czyli suka. Był taki wieczór, że w domu byliśmy tylko ja i ona. Ja stukałem sobie coś na swojej dziś już niemodnej maszynie, a ona leżała u moich nóg i spała. Początkowo spokojnie, a potem w tym jej śnie zaczęło się coś dziać. Szczerzyła zeby, drżała, przebierała łapami, jakby przed kimś czy przed czymś uciekała. Nie ulegało wątpliwości: pies ma sny. Być może podobne do naszych? A może jej się śni, że jest człowiekiem?... I książka była gotowa".
Ludwik Jerzy Kern

Zabawna książka Ludwika Jerzego Kerna, która została przetłumaczona na wiele języków, a także doczekała się ekranizacji i adaptacji teatralnych. Została wydana w 1963 roku.

 Opowieść o psie, któremu przyśniło się, że staje się człowiekiem. W tej nowej roli Pan Ferdynand, pełen ciekawości, wędruje na dwóch łapach poznając wspaniałości i uroki ludzkiego świata z psiej perspektywy. Spełnia swoje największe marzenia: jada w najlepszych restauracjach, odwiedza sławnego krawca, przechadza się najpiękniejszą ulicą w mieście budząc zachwyt otoczenia a nawet zdobywa złoty medal...

Kontynuację losów głównego bohatera można poznać w książce „Zbudź się Ferdynandzie”.

Została wydana po raz pierwszy w 1965 roku i składa się z 4 opowiadań

Nowe przygody Ferdynanda Wspaniałego. Ferdynand: staje przed sądem, szuka pracy w cyrku, żeby zarobić na zapłacenie grzywny - świadkiem jest Kaczor Donald; zostaje generałem, poszukuje utraconych guzików do munduru i nie chce mu się przyjmować defilady; bierze udział w polowaniu na zające, ma złota trąbkę, pilnuje bigosu myśliwskiego i nie używa strzelby; stara się o pożyczkę w banku na zakup wymarzonego parasola, odwiedza hodowcę parasoli i zamierza chodzić po deszczu całymi godzinami.

Pomnik Ferdynanda Wspaniałego odsłonięto 17 września 2015 roku i w tej uroczystości wzięła udział między innymi rodzina Ludwika Jerzego Kerna. Ferdynand Wspaniały jest jednym z pomników stanowiących element trasy turystycznej Łódź Bajkowa, który przypomina postacie animowane, które powstały w studio SE-MA-FOR i na stałe wpisały się w kanon bajek dla dzieci.

•  BAMBI

                                            Książka  dostępna na F.4, 10, 14, 15,16, 28, 30, 32

Książka wydana po raz pierwszy w 1923 roku. Pięć lat później ukazał się jej angielski przekład, który okazał się komercyjnym sukcesem. W 1942 r. historię jelonka Bambi przeniósł na ekran sam Walt Disney. Powieściowy Bambi i jego matka nie są jeleniami, a sarnami (te pierwsze pojawiają się w książce, ale epizodycznie).

 Malutki Bambi przychodzi na świat w leśnej gęstwinie, ku uciesze innych zwierząt. Dzięki troskliwej opiece matki poznaje życie w lesie i na łące, zabawę i radość, ale też zagrożenie związane z tajemniczym stworzeniem, określanym przez wszystkich mieszkańców jako On. On niemal zawsze pojawia się znienacka, a jego zapach wróży kłopoty i śmiertelne niebezpieczeństwo. 

Przed laty powieść Saltena była odbierana jako głos przeciwko myślistwu, zwłaszcza sportowemu oraz niefrasobliwemu traktowaniu dzikich zwierząt przez ludzi, którzy przygarniają leśne zwierzęta, po czym wypuszczając je udomowione na wolność, często skazują je na śmierć. Książka nadal zachowała swoją moc i powinna być obowiązkową lekturą dla tych wszystkich, dla których bieganie po lesie ze strzelbą to forma dobrej zabawy.

•  BELLA

Wzruszająca opowieść o prawdziwej przyjaźni, wierności, odwadze i miłości.

Rok 1943. Mała, skromna alpejska wioska, niemiecka okupacja.
Sebastian nie jest zwyczajnym, schematycznym dzieckiem tamtych czasów. Jest skryty, wrażliwy i bardzo odważny. Nie ma matki ani ojca. Wychowuje go przybrany dziadek, i jego także przybrana siostra.
W lasach, nieopodal alpejskiej wioski grasuje Bestia, która pożera owce i jest zmorą okolicznych mieszkańców. Tak naprawdę, jest to bezpański pies, który uciekł od znęcającego się nad nim pana...

Książka została napisana w  1965 roku. Pierwsze polskie wydanie - 1975 rok

•  CZARNY KSIĄŻĘ
  

 

„ Jest prawdziwą pięknością, ma taki miły, łagodny pysk i cudowne, rozumne oczy”

Powieść publikowana po raz pierwszy w  1877 roku. Autorka chciała przez swoje dzieło zwrócić uwagę na częste, jej zdaniem, okrutne traktowanie koni. Dlatego pierwotnie książka była adresowana głównie do właścicieli koni, z czasem stając się książką dla dzieci. To jedyna powieść tej autorki, która ukazała się na 3 miesiące przed śmiercią. 

Bohaterem książki jest koń, który opowiada o swoich losach. Beztroski źrebak z białą gwiazdą na czole wyrasta na pięknego rumaka. Z biegiem lat trafia do kolejnych właścicieli, poznaje inne konie i ich historie. Spotyka się z różnym traktowaniem, od dobroci i troskliwości po bezmyślność i okrucieństwo. Uświadamia sobie, jak bardzo jego życie jest uzależnione od człowieka, od jego czułej opieki i zrozumienia potrzeb zwierzęcia. Zawsze jednak na miłość gotów jest odpowiedzieć miłością.

•  CZARKA

 

 

 

                                  I wyd. - 1961                       1964                           1984

                                                                   

                                                                               2020
                                                                  

“Czarka” otwiera pięciotomowy cykl o przygodach Irki i Czarki. Tytułowa bohaterka, kiedy trafia w ręce dziewczynki jest czarnym kociakiem. Dziesięcioletnia dziewczynka nie zostawi zabłąkanego kotka na pastwę losu, nawet udaje się jej przekonać mamę do zatrzymania kociaka...  który okazuje się nie jest tym na kogo wygląda. I wydanie -

                                                                        I wyd.  1965

Nadchodzą wakacje, wszystkie dzieci z podwórka rozjeżdżają się po kraju, tylko Irka siedzi w domu w oczekiwaniu na coroczny, nudny wyjazd do cioci na wsi całą rodziną. Może udałoby się pojechać na wymarzone kolonie nad morze... ale przecież nie można zostawić na długie 3 tygodnie Czarki bez opieki... Na szczęście niezawodny klaun Wardołek załatwia Irce skierowanie do obozu cyrkowego. Tak zaczyna się przygoda. I wydanie - 1965 r

Dalszy ciąg wakacji w obozie cyrkowym nad morzem. Irka staje na głowie (a raczej pan Wardołek na jej życzenie) i sprowadza do siebie Dankę Zdanowiczównę, która - mimo samych dobrych chęci - zaraz zaczyna sprawiać kłopoty. Cóż, Danka szybciej mówi niż myśli, a poza tym jest straszną egoistką. Wraz z grupką innych dziewcząt zaczyna dokuczać kolonijnej Niezdarze - tymczasem to Ola, która rozmawia z ptakami. 

 I wydanie - 1966 rok

 

                                                               I wyd.   1970

  Tata Irki idzie do szkoły wieczorowej i dopiero z pomocą (niekoniecznie interesowną) Krystka z cyrku udaje mu się opanować pierwiastki. A Krystek pomaga, bo chce na nim wymóc zgodę na wyjazd Irki z cyrkiem w teren. Czarka jest jakaś dziwna, po czym okazuje się, że rodzi małe leopony. Nowa przyjaciółka Irki czyli Ola też ma problem: chce odnaleźć ojca, który odszedł, gdy okazało się, że Ola jest chora.

                                                                         I wyd. - 1976

Piąta i ostatnia część przygód Irki Piędzickiej i jej wychowanki  Czarki, które tym razem wybrały się z cyrkiem na występy do Francji.

                                                                              

• BYCZEK FERNANDO

Bajka wydana po raz pierwszy w 1936 roku. Na jej podstawie w wytwórni filmowej Walt Disney Animation Studios powstał w 1938 roku animowany krótkometrażowy, nagrodzony Oskarem w swojej kategorii. W Polsce bajka znana jest przede wszystkim w przekładzie Ireny Tuwim(1939).
Pod koniec roku 2017 został wydany film Fernando

Byczek Fernando nie jest wcale taki jak jego rówieśnicy - od potyczek, gonitw, sławy woli cień korkowego drzewa i wąchanie kwiatków.

Ciekawostki:

                                  Pomnik byczka Fernanda znajduje się na wyspie Helgo (Szwecja).




-W 1951 r. Ernest Hemingway napisał krótkie opowiadanie: Faithful bull o byczku, który nie nazywał się Fernando i uwielbiał walczyć na arenie do czasu, kiedy zakochał się w pewnej cudnej urody jałówce.
- “Czerwone gitary” mają w swoim repertuarze piosenkę o byczku Fernandzie (muzyka Jerzy Kossela, słowa Krzysztof Dzikowski).

Tę historię każdy zna,

Lecz na nowo opowiem wam:

Żył w Hiszpanii romantyczny byk,

Który spokój cenił tak jak nikt.

Grzeczny był miły byk,

Cenił spokój tak jak nikt.

Lubił spokój tak jak nikt.

 - W latach 70. wydano w Polsce bajkę muzyczną o byczku Fernandzie
. - W Warszawie była ulica Byczka Fernando, przemianowana na ulicę Leopolda Staffa.